آشفتگی در تراز (واحد) پولی کشور داستانی دراز دارد.
کشوری که پیشرو در ساخت سکه و پول و چَک و بنگاه (بانک) بوده است، اکنون از دو واحد پولی بهره می برد که نه ایرانی اند (تومان=مغولی و ریال هم که آشکار نیست از اسپانیا آمده یا پرتغال یا عربستان) و نه کاربرد و نام درستی دارند!
براستی برای ما ایرانیان ننگ نیست که با داشتن آن پیشینه و پیشروی در ضرب سکه و پول و بازارگانی، امروز پول ملی ما چنین آشفته باشد؟
این آشفتگی ما را سردرگم کرده است. هنگامی که می خواهیم از کسی پول بگیریم به تومان می شماریم و هنگامی که می خواهیم همان شمار (مقدار) پول را برای کسی واریز کنیم باید به ریال بنویسیم و دمادم صفرها را کم و زیاد کنیم! چه اشتباهاتی که در این کم و زیاد کردن های پوچ رخ نمی دهد!
حال بپندارید که یک گردشگر بیگانه به میهن ما بیاید و بخواهد دلار خود را به ریال برگرداند و به تومان حساب کند!
Clemens Sehi گردشگر آلمانی پس از آمدن به ایران و رویارویی با این سردرگمی در گزارش خود از سفر به ایران می نویسد: البته در ایران، واحد پول دیگری هم به اسم تومان رایج است که روی هیچ اسکناس یا سکه ای درج نشده! اما تمامی مردم از آن واحد برای معاملات و تبادلات خود استفاده می کنند. تفاوت تومان با ریال هم احتمالا برای شما در این سفر اتفاقات جالب رقم خواهد زد! هنگامی که شما به یک رستوران می روید، باید دقت داشته باشید که قیمت ها همگی به تومان نوشته شده اند و پول کمتری باید بدهید! کار ساده ای است. کافی است جلوی قیمت درج شده روی منو، یک صفر خیالی در نظر بگیرید و به همان میزان به فروشنده پول پرداخت کنید.
