19 آوریل 2024 - 06:28

بانکی برای شهر 6 هزار ساله ایران

8 دسامبر 2015 - 16:10 dsfr.ir/tr1lr

بانکی برای شهر 6 هزار ساله ایران
سمیه حسنلو
بانک اطلاعاتی جامع شهر سوخته

پس از 40 سال همه یافته های به دست آمده از محوطه جهانی «شهر سوخته» در قالب یک بانک اطلاعاتی جامع، دسته بندی و ساماندهی می شوند.

«منصور سیدسجادی» که حداقل طی 40 سال گذشته در کاوش های «شهرسوخته» به عنوان یکی از اعضا و همچنین سرپرست تیم کاوش حضور داشته، اکنون برای به نتیجه رساندن زحمات این سال هایش اقدام به جمع آوری تمامی داده هایی کرده که تا کنون از محوطه جهانی شهر سوخته به دست آمده اند، داده هایی که هر کدام از آن ها حالا سندی بر اثبات ادعای یکی از قدیمی ترین تمدن های این منطقه است.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، چند اتاق تو در تو با قفسه های فلزی و کیسه ها و جعبه های مقوایی که حکم پرونده اشیاء تاریخی کاوش شده از محوطه جهانی شهر سوخته را دارد، در حال حاضر نقش بانک اطلاعاتی را برای این اثر جهانی ایفا می کند.

«سیدسجادی» در حالی که خبرنگاران را در اتاق های کوچکی که از هر سه طرف تا سقف قفسه بندی و با کیسه ها و جعبه های مقوایی پوشیده شده اند، هدایت می کند می گوید: قاعده این است که داده های یافته ها در داخل کشوها قرار بگیرد تا هر شخصی به شناسنامه ی این آثار برای مطالعه و بررسی، دسترسی داشته باشد، اما مساله این است که ما فعلا پول و امکانات برای این کار نداریم.

وی ادامه می دهد: تا زمانی که وضعیت نگهداری اینجا (شهر سوخته) مشخص نشود، نمی توان روی این بخش سرمایه گذاری کرد و وسایلی را خرید و تحقیقات و مطالعات روی این یافته های جمع آوری شده را کامل کرد.

او دلیل دیگری را هم برای تغییر نکردن اتاق های محل نگهداری یافته های شهر سوخته مطرح می کند و می گوید: برای کار روی این آثار تعداد زیادی نیرو نیاز است که هشت ماه از سال را برای آن وقت بگذارند تا کار به سرانجام برسد.

سیدسجادی با بیان این توضیح که نمونه های نگهداری شده در این اتاق ها، آثار غیرقابل ارائه به موزه و صرفا با ارزش مطالعاتی است، اضافه می کند: ما نمونه های اصلی را بررسی و مطالعه می کنیم و داده های آن ها نیز ثبت می شود، اما یافته هایی که موزه ای نیستند را به امید روزی که بودجه برسد، در این اتاق ها نگه می داریم.

او سپس با نشان دادن قطعه ای از پیکره یک گونه جانوری که در محوطه شهر سوخته کشف شده است، توضیح می دهد: این پیکره به درد موزه نمی خورد، اما از نظر شناخت هنر پیکره سازی، آماری و مطالعاتی ارزشمند است و ما داده های آن را دقیق ثبت می کنیم.

او اضافه می کند: زمانی که یک ظرف پر از گِل را در محوطه به دست می آوریم برای ما چیزی شبیه گنج است. می توانیم گِل ها را از ظرف جدا کرده آن ها را الک کنیم و داده های زیادی به دست آوریم. در این موارد حتی غذا، جانوران اهلی، مواد گیاهی، گوشت های شکاری و آنچه که در طول سالیان گذشته نابود شده اند و حتی اثری از آنها باقی نمانده است را نیز می توانیم به دست آوریم.

این باستان شناس، یکی از مهم ترین مشکلات داده های این شهر تاریخی را در حال حاضر، اختصاص دادن شماره های مختلف مانند شماره حفار، اموال و موزه به هر کدام از یافته ها در زمان کشف و پس از انتقال به موزه ها می داند و می گوید: هر شئ پس از کشف تا زمانی که در موزه جای ثابتی را به خود اختصاص دهد، همچنین با توجه به در دسترس قرار گرفتن توسط افراد مختلف، برچسب های گوناگونی خورده که این مشکلات زیادی را برای شئ ایجاد کرده است، چون نمی توان براحتی و به سرعت هر کدام از اشیا را مشخص کرد.

وی ادامه می دهد: برای جلوگیری از بروز هر مشکلی باید یک چک لیست ازهمه شماره های یک شئ تهیه شود. مشکلات کنونی برای اشیاء به دست آمده از محوطه شهر جهانی «سوخته» می تواند به مشکلی که چند سال پیش به بحث گم شدن ظرف «بز انیمیشن» در شهر سوخته بوجود آمد، تبدیل شود.

کاوش گر «شهر سوخته» در تکمیل سخنانش می گوید: شرایط موجود مستلزم ایجاد یک بانک اطلاعاتی آن هم فقط برای شهرسوخته بود. این بانک بسیار کامل خواهد بود که هم اکنون توسط گروهی از باستان شناسان و دانشجویان در حال آماده سازی است.

سیدسجادی که صاحب این ایده است، با بیان این که تهیه و تکمیل «بانک اطلاعاتی شهر سوخته» در صورت اختصاص بودجه در یک دوره چهار ساله به پایان می رسد، می گوید: انجام هر کاری در این زمینه نیازمند اطلاعات کامل و زمان مناسب هستند. در حال حاضر ساماندهی چهار هزار شئ از حفاری های گذشته آغاز شده است، یعنی حدود 40 تا 50 هزار داده از یک میلیون شئ به دست آمده. امیدوارم بتوانیم تا پایان فصل حدود هزار و 500 شئ دیگر را که 25 هزار داده می شود به بانک اطلاعاتی وارد کنیم.

به گفته او، در این بانک اطلاعاتی موارد مختلفی مانند قد، رنگ، جنس، مشخصات فیزیکی، ظاهر، مکان کشف، اندازه، مستندات و عکس است که به هر کدام از این داده ها، شماره های مختلفی اختصاص داده شده است.

وی تهیه و تکمیل این بانک اطلاعاتی را نیازمند زمان می داند و ادامه می دهد: هر سال و پس از پایان کاوش های فصل، این اطلاعات را در اختیار داشتیم، اما در این حد کامل نبودند. در واقع بانک اطلاعاتی کنونی یک "اکسل" است تا برنامه نویسان آن را چک و تکمیل کنند.

او اشیاء به دست آمده از حفاری را در دو بخش اشیای موزه ای و اشیای مطالعاتی یا مواد تقسیم بندی کرده و بیان می کند: براساس قوانین موجود، اشیائی که از حفاری به دست آمدند در این دو بخش تقسیم می شوند، اشیای مطالعاتی در سایت هایی که جای ثابت دارند مانند شهر سوخته یا سیلک کاوش می شوند و در محل می مانند اما آنچه که ارزش موزه ای دارند، براساس قانون باید تحویل امین اموال شده و پس از بررسی های مورد نیاز به مکان مشخص خود منتقل شوند.

سیدسجادی با بیان اینکه هر باستان شناس تا مدت شش ماه می تواند اشیاء به دست آمده در کاوش انجام شده توسط خود را برای بررسی در اختیار داشته باشد، می گوید: ما بلافاصله پس از به دست آوردن اشیا آثار را تحویل موزه می دهیم و برخی از اقدامات مورد نیاز را روی سایت تاریخی انجام می دهیم. در این بررسی نخست باید این قضیه را بررسی کنیم که اموال فرهنگی را کجا بگذاریم، نمی توان آنها را در اختیار داشت، چون ارزش معنوی، علمی و آزمایشگاهی بالایی دارند.

به گزارش ایسنا، ثبت چهار هزار داده یافته های کاوش شده از محوطه جهانی شهر سوخته یک ماه زمان صرف کرده است، کاوش گر «شهر سوخته» تا پایان این فصل کاوش که تا چند روز دیگر تمام می شود، داده های 1500 شئ دیگر ثبت شود. او تاکید می کند؛ بانک اطلاعاتی داده های شهر سوخته، پس از تکمیل آنلاین می شود و در دسترس قرار می گیرد.

1