کارشناسان بین المللی خطوطی را برای در معرض خطر انقراض بودن در نظر گرفته اند که برای یوزپلنگ آسیایی عدد 150 قلاده است.
هومن جوکار درباره مراسم روز بین المللی یوز که روز گذشته در محل سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد. به «دنیای سفر» گفت: این برنامه با تور آموزشی و تفرجی ما برای محیط بانان زیستگاه یوز همزمان شد. به این ترتیب ما شروع این تور را به عنوان یک صبحانه با خانم ابتکار در نظر گرفتیم و مناسبت چهارم دسامبر را به آن اضافه کردیم تا یادآوری درباره حفاظت از یوز صورت گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا می توان وضعیت این گونه را نوید بخش دانست، اظهار کرد: در طول سال جاری 18 مادر و توله یوز دیده شده اند که این امر نشان دهنده بهبود وضعیت این گونه است.
مدیر پروژه یوزپلنگ آسیایی در این باره که با رقم دو میلیون دلار هزینه شده آیا می توان پروژه یوز را یک پروژه موفق ارزیابی کرد، گفت: ارزیابی مفهومی است که نیاز به شاخص دارد، شما یک هدف می گذارید و به وضعیت خود پیش از آغاز پروژ کاملا اشراف دارید و مشخص می کنید چند درصد اهداف محقق شده است. این در حالی است که ما در ابتدای راه با یک وضعیت مبهم روبرو بودیم؛ برخی معتقد بودند یوزپلنگ در ایران منقرض شده و در مقابل عده ای برآورد جمعیت یوز در ایران را بالغ بر 10 قلاده عنوان می کردند.
در طول سال جاری 18 مادر و توله یوز دیده شده اند که این امر نشان دهنده بهبود وضعیت این گونه است
وی افزود: چند سال پس از انجام پروژه به تخمینی از جمعیت رسیدیم که بین 50 تا 100 قلاده بوده است. از این رو من درباره وضعیت یوزپلنگ به لحاظ جمعیت نمی توانم ارزیابی درستی دهم چون شاخص اولیه نداریم.
جوکار ادامه داد: اما با قطعیت می توانم بگویم که ما 6 میلیون هکتار از مساحت کشور که تحت عنوان زیستگاه یوز شناخته شده است را از کوچک ترین تغییری مصون نگه داشته ایم. در حال حاضر ما صدها طرح توسعه ای مانند معدن، عبور گاز و ... را داشتیم که به واسطه پروژه و همکاری ادارات کل و حمایت های سازمان محیط زیست و سازمان ملل هیچ کدام اجرا نشدند. به عنوان مثال در پارک ملی توران و ... ما شاهد تخریب زیستگاه نبودیم.
ارتقای درجه حفاظتی زیستگاه از دیگر دستاوردهایی بود که مدیر پروژه یوز به آن اشاره و تصریح کرد: افزایش تعداد محیط بانان، امکانات حفاظتی، خودرو، موتور در این راستا صورت گرفت. به این ترتیب می توان گفت در زیستگاه های یوز نگاه عمیق تری نسبت به حفاظت صورت گرفته که این امر موجب کنترل بیشتر تخلفات و... منجر شده است.
وی همچنین از انتشار مقالات متعدد درباره یوزپلنگ آسیایی خبر داد و گفت: انتشار این مقالات به شناخت بیشتر این گونه منجر شده است. این در حالی است که دنیا نسبت به خصوصیات یوز آسیایی که متفاوت از یوز در سایر مناطق به لحاظ فیزیکی و رفتاری است تا پیش از اجرای پروژه هیچ اطلاعاتی نداشت اما اکنون به جز نکات خیلی ظریف بقیه مسائل روشن شده است.
جوکار اضافه کرد: ارتباط با مردم و آگاهی رسانی عمومی از دیگر مواردی بود که ما در پروژه دنبال می کردیم. پیشتر بسیاری از مردم تفاوت میان یوز و پلنگ را نمی دانستند و برخی حتی به وجود این گونه در ایران آگاه نبودند. اما در ایران امروز کمتر کسی هست که نداند یوزپلنگ چیست و چه وضعیتی دارد.
مدیر پروژه یوزپلنگ آسیایی تصریح کرد: در واقع پروژه شامل چهار محور شامل آگاهی رسانی، کار با جوامع محلی، ارتقای حفاظت و افزایش دانش بود که در همه این موارد از رشد خوبی برخوردار شده است. با این حال با جمع همه این موارد هنوز نمی توان گفت ما از خطر انقراض رها شده ایم یا خیر.
وی درباره برنامه های پروژه یوزپلنگ آسیایی گفت:هدف ما این است که زیستگاه هایی برای یوز همواره مهیا باشد و حتی این زیستگاه ها توسعه پیدا کند.
برخی کارشناسان تغییر اقلیم را در ثابت ماندن جمعیت در مناطق جنوبی و افزایش آن در مناطق شمالی مرتبط می دانند که موجب شده این مناطق محیط مساعدتری برای زندگی گونه ها و از جمله یوز آسیایی باشد
وی در ادامه گفت: ما به این نتیجه رسیده ایم که زیستگاه های بکری در جوار زیستگاه های فعلی وجود دارد که از سوی سازمان محیط زیست حفاظت نمی شود و آزاد است در حالی که در آنها یوز مشاهده شده است؛ بنابراین ممکن است گام بعدی این باشد که آنها را تحت حفاظت درآوریم.
جوکار افزود: برخی کارشناسان بین المللی خطوطی را برای در معرض خطر انقراض بودن در نظر گرفته اند که برای یوزپلنگ آسیایی عدد 150 قلاده است. اینکه این رقم چقدر درست باشد موضوعی مورد مناقشه است اما تلاش داریم به این عدد برسیم. در همین راستا به تعداد بیشتری دوربین تله ای و همچنین کمک سازمان های مردم نهاد نیازمندیم تا پایش به صورت دقیق و علمی صورت بگیرد.
مدیر پروژه یوزپلنگ آسیایی با اشاره به سخن معصومه ابتکار در همایش روز جهانی یوز درباره زنده نگه داشتن امید گفت: هنوز تهدیدات و کمبود غذا باعث نشده زادآوری یوزپلنگ ها متوقف شود که این امر به ویژه در مناطق شمالی محسوس تر است. برخی کارشناسان تغییر اقلیم را در ثابت ماندن جمعیت در مناطق جنوبی و افزایش آن در مناطق شمالی مرتبط می دانند که موجب شده این مناطق محیط مساعدتری برای زندگی گونه ها و از جمله یوز آسیایی باشد.
جوکار درباره شاخص های انتخاب محیط بانان برتر نیز به «دنیای سفر» گفت: ما یک شاخص کلی در اختیار ادارات کل استان ها قرار می دهیم به این معنا که کار درخشان و برجسته ای در حفاظت از یوز انجام داده و از سلامت اخلاقی برخوردار باشند. امسال نیز 13 محیط بان بر این اساس انتخاب شدند.
