ورود همزمان ده ها خودروی آفرود به مرنجاب و عرصه های طبیعی آن موجب ترس و وحشت جانوران وحشی می شود و با کاهش امنیت زیستگاه، بسیاری از جانوران را به خارج از زیستگاه های طبیعی و مناطق نا امن هدایت می کند.
"مریم نعیمی، کارشناس محیط زیست"اکوسیستم مرنجاب، کویر بکر آران و بیدگل در زیر و بم دست و پنجه نرم کردن با نامهربانان محیط زیست امروز غریبانه، فاجعه ای زیست محیطی را در انتظار نشسته است و با پدیده ای به نام آف رود سواران مواجه شده است.
ورزش تازه رواج یافته آفرود (Off-road) گونه ای اتومبیلرانی است که از خودروهای قدیمی با قیمت های پایین تا خودروهای شاسی بلند چند صد میلیونی در آن دیده می شود و معمولا اتومبیل هایی را در بر می گیرد که دو دیفرانسیل دارند و دارای موتورهای پرقدرت و لاستیک های پهن اند. در بسیاری کشورها هنوز ساز و کارهای قانونی و فرهنگی لازم برای چنین شبه ورزش هایی وجود ندارد و علاقه مندان به این ورزش نیز غافلند که هر طبیعت و منطقه ای نباید دستخوش چرخ های سنگین آف رود سواران شود.
کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل در استان اصفهان با 850 متر ارتفاع از سطح آب های آزاد یکی از بکرترین و زیباترین کویرهای ایران است که از شمال به دریاچه نمک، از غرب به کویر مسیله و دریاچه حوض سلطان و حوض مره، از شرق به پارک ملی کویر و از جنوب هم به آران و بیدگل منتهی می شود.
پوشش گیاهی این منطقه گز، تاغ، ارته، قیچ، اسکنبیل، دم گاوی و ارته و جانوران آن گرگ، گفتار، روباه، شغال، گربه شنی، بزمجه، لارستا، مارمولک، انواع مارها، عقرب ها، تیهو، عقاب، هوبره و شاهین هستند. دریاچه نمک، جزیره سرگردان، چاه دستکن و کاروان سرای مرنجاب از دیدنی های این کویر زیبایند اما جذاب تر از تمام این ها کویرگردی است که امروزه رنگ و بوی نامهربانانه به خود گرفته است.
با سرد شدن هوا فصل آف رود یا بیراهه نوردی در کویر آغاز شده و این در حالی است که رانندگی در کویر هیچ محدودیتی ندارد، بیشتر راننده ها هیچ اطلاعاتی از اصول اولیه آف رود و طبیعت گردی ندارند، آنها تصور می کنند صرف برخورداری از یک خودروی دو دیفرانسیل جواز هر نوع بی احتیاطی در کویر پر رمز و راز را برای آن ها صادر می کند در حالی که حتی از توان خودروی خود خبر ندارند و بعضا باعث خسارت جانی و مالی به خود و اطرافیان می شوند.
یک کارشناس محیط زیست در این زمینه اظهار داشت: ورود گروه های آف رود به عرصه های طبیعی منطقه مرنجاب کاملا نادرست است زیرا برای طبیعت بسیار مخرب است و از جهات گوناگون به زیستگاه های این منطقه آسیب های جدی وارد می کند.
مریم نعیمی افزود: ورود همزمان ده ها خودروی آف رود به این منطقه و عرصه های طبیعی آن موجب ترس و وحشت جانوران وحشی می شود و با کاهش امنیت زیستگاه، بسیاری از جانوران را به خارج از زیستگاه های طبیعی و مناطق نا امن هدایت می کند.
وی گفت: همچنین عبور خودروهای آف رود از عوارض طبیعی و مسیرهای نامتعارف مرنجاب موجب تخریب پوشش گیاهی این منطقه و نابودی بوته ها، درختچه ها و انواع گیاهان می شود. به گفته وی این پوشش گیاهی که در محدوده نوار باریکی بین رمل ها و دریاچه نمک است به نوعی رمل ها را محاصره کرده و جلوی پیشروی آن ها به سمت دشت و دریاچه نمک می گیرد.
هنگام عبور خودروهای آف رود از مسیرهای نامتعارف در طبیعت، تعداد زیادی از لانه های پرندگان که درون آن ها تخم یا جوجه قرار دارد، بسیاری از پستانداران کوچک، خزندگان، آبزیان و حشرات در زیر چرخ های این اتومبیل ها له می شوند و از بین می روند. اگر روند رانندگی آف رود سواران در کویر مرنجاب ادامه داشته باشد در آینده نزدیک شاهد فاجعه محیط زیستی در این منطقه خواهیم بود.
حمید سلمانیان یکی از گردشگران مرنجاب است که از سرعت زیاد و بی حد و مرز آف رود سواران در کویر مرنجاب گلایه کرده و می گوید:
ناگهان چندین خودروی شاسی بلند سروکله شان پیدا می شود و بدون توجه به حضور گردشگران با ایجاد آلوگی صوتی و گرد و خاک، نفس کشیدن را برای ما دشوار می کنند و آرامش و سکوت کویر را بر هم می زنند.
علی عسکری سرپرست یک گروه گردشگر نیز با اشاره به اینکه بیشتر هفته ها در این منطقه حضور دارد گفت: پوشش گیاهی این منطقه نسبت به سال های گذشته کاهش قابل توجهی داشته و از سکوت و به بی توجهی مسئولان مربوطه به شدت انتقاد دارم.
کارشناس منابع طبیعی هم اظهار داشت: آف رود سواران غیر از نابودی پوشش گیاهی مرتعی و جنگلی باعث شخم خوردن پوشش سطحی خاک تپه های ماسه ای و در نتیجه به حرکت در آمدن مجدد تپه های ماسه ای و فعال شدن آن ها می شوند.
حمید گل آرایی آرانی افزود: در صورت ادامه این روند با کوچک ترین وزش باد در منطقه و گرد و غبار ضمن به وجود آمدن کانون فرسایش بادی، خسارات جبران ناپذیری به تاسیسات زیربنایی، اقتصادی و اجتماعی وارد خواهد شد.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان آران و بیدگل، آف رود سواری را یک معضل بزرگ در منطقه مرنجاب برشمرد و افزود: برای رفع این معضل نیاز به همکاری و هماهنگی نهادهای مرتبط از جمله محیط زیست، منابع طبیعی و نیروی انتظامی داریم که این مهم در حال انجام است.
جواد صدیقیان با اشاره به کمبود نیرو و اعتبارات افزود: البته منطقه نمونه گردشگری مرنجاب به خاطر اهمیت ویژه و ملی که دارد، نیاز به اعتبارات ملی و نگاه ویژه مسئولان ارشد استان و کشور دارد. وی بیان کرد: در آینده با اجرای مصوبات کارگروه ویژه مرنجاب که به ریاست استاندار اصفهان به تصویب رسیده، شاهد افزایش امنیت و کاهش معضلات این چنینی خواهیم بود.
رییس اداره محیط زیست آران و بیدگل هم گفت: پیگیر طرح تحت پوشش قرار گرفتن نوار ریگ بلند در مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست کشور خواهیم بود و انتظار داریم هر چه سریع تر این امکان فراهم شود تا دیگر شاهد تخریب محیط زیست این منطقه نباشیم.
اللهیار دولت خواه گفت: البته با هماهنگی هایی که با سایر نهادها صورت گرفته، دایره نظارت و برخورد با چنین معضل هایی شروع شده و رفع این معضل در اولویت برنامه های ما قرار دارد.
رییس اداره منابع طبیعی آران و بیدگل هم بر لزوم اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در زمینه حفاظت از منابع طبیعی تاکید کرد و افزود: پخش بروشور، کمک گرفتن از انجمن های مردم نهاد و همچنین هماهنگی نهادهای ذیرربط در این زمینه ضروری است.
رضا شفیعی افزود: البته گشت های یگان ویژه منابع طبیعی در منطقه حضور دارند که به علت گستردگی این منطقه نیاز به افزایش گشت و نظارت احساس می شود، که در صدد تحقق این مهم و برخورد با این معضل بزرگ هستیم.
این گزارش توسط حسین منصوری آرانی نوشته و در خبرگزاری ایرنا منتشر شده است.
سلام
به نظر من نفی به طور کلی آفرود کردن، حرف درستی نیست. هر جایی که تعداد زیادی از آدم ها برن، تخریب ایجاد می کنن. تو هر قشری هم علاقه مند به محیط زیست پیدا میشه مخصوصا آفرودی ها هر جا صحبت می کنن صحبت از رعایت مسایل زیست محیطی میشه. اما آدم بی ملاحظه همه جا هست. حتی بین طبیعت گردهای صاحب ادعا . چه جاهایی که با پای پیاده تخریب شده، مثل تعداد زیادی از غار ها که با پادی پیاده به زباله دانی تبدیل شده .
هر چیزی که سلیقه ما خوش نمیاد نباید بکوبیم. درستش اینه که سامان دهی کنیم و فرهنگ سازی.