28 مارس 2024 - 20:24

اما و اگرهای نوسازی ناوگان هوایی

9 نوامبر 2015 - 17:40 dsfr.ir/815um

اما و اگرهای نوسازی ناوگان هوایی
airliners.net
هواپیمای ایران ایر در حال پرواز

کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل هوایی معتقد است یکی از مهم ترین راه های حل مشکل تامین بودجه در فرودگاه ها و ایرلاین ها راه اندازی شهرهای فرودگاهی است.

به گزارش «دنیای اقتصاد» محمدرضا ابراهیم پور با بیان این مطلب گفت: «فرودگاه ها در کشورهای دیگر، 70 درصد درآمدهایشان از محلی غیر از فعالیت های هوانوردی و از راه فعالیت های جانبی از جمله فروشگاه ها، رستوران ها و هتل ها تامین می شود. این در حالی است که فرودگاه های ایران تنها 10 درصد درآمدشان از محل فعالیت های جانبی و غیرهوانوردی به دست می آید.»

وی افزایش درآمد از محل فعالیت های جانبی و همچنین تعدد پروازها را در یک تعامل دوسویه با یکدیگر توصیف و اظهار کرد: «زمانی فعالیت های غیرهوانوردی مانند فروش کالا و خدمات در فرودگاه ها می تواند منجر به درآمدزایی شود که تعداد پروازها در این فرودگاه ها به اندازه کافی باشد؛ از سوی دیگر افزایش درآمدها از این طریق امکان توسعه ناوگان و باندهای پرواز و فضای فرودگاهی را موجب می شود.»

این کارشناس خاطرنشان کرد: «بنابراین با ورود ناوگان کم ظرفیت و به دنبال آن راه اندازی کسب و کارهای فرودگاهی می توان فرودگاه های کوچک در شهرستان ها و شهرهای کوچک را توسعه داد و به این ترتیب آنها را وارد شبکه فرودگاهی کرد. متعاقب این اتفاق گردشگری رونق خواهد یافت و اقتصاد در این مناطق تحرک می یابد.»

به گفته مسعود سلطانی فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، ایران برای آمادگی در استقبال از سونامی گردشگران، به بیش از 400 هواپیمای مسافربری برای جبران کمبودهای موجود که حاصل تحریم های سه دهه گذشته بوده، نیاز دارد. از 250 هواپیمای ایرانی، 100 فروند آنها در حال حاضر مجوز پرواز ندارند و 150 فروند دیگر نیاز به نوسازی دارند. او تاکید کرده است که پس از رفع تحریم ها، باید سیستم حمل و نقل هوایی  نوسازی شود و هواپیماهای جدید خریداری شود که البته  امری زمانبر است.

ابراهیم پور نیز با اشاره به فرسودگی ناوگان هوایی به عنوان یکی دیگر از مشکلات توسعه حمل و نقل هوایی کشور، ورود ناوگان به روز به کشور را در شرایط فعلی مقرون به صرفه و شدنی ندانست و ورود هواپیماهایی با عمر 5 تا 10 ساله را انتخابی معقول تر توصیف کرد؛ چرا که به گفته این کارشناس هر سال، 10 درصد از قیمت اولیه هواپیماها کاسته می شود. او تاکید کرد حتی در چنین شرایطی هم 3 تا 5 سال طول می کشد که سیستم هواپیمایی کشور نوسازی شود.

وی با بیان اینکه میان پیشرفته بودن ناوگان حمل و نقل هوایی به عنوان یک زیرساخت و توسعه توریسم در هر کشور ارتباط مستقیمی وجود دارد، اظهار کرد: «در حال حاضر بودجه اختصاص داده شده به فرودگاه ها جوابگوی مخارج و هزینه های آنها نیست و از این رو توسعه و تجهیز ناوگان پروازی کشور با مشکل مواجه است و با استانداردهای بین المللی فاصله داریم؛ اما با این همه این فرودگاه ها در سطح داخلی و با معیارهایی که در سازمان هواپیمایی کشور وجود دارد رده بندی شده اند.»

با توجه به افزایش ورود گردشگران خارجی، تامین منابع مالی برای نوسازی ناوگان و گسترش باندها در تمام بخش های صنعت هوانوردی، از دغدغه های پیش روی این صنعت است؛ دغدغه ای که به واسطه ظرفیت بالای تقاضا در این صنعت، می تواند انگیزه خوبی برای سرمایه گذاری و ورود سرمایه گذاران خارجی به این عرصه باشد. این کارشناس، اما ورود سرمایه گذاران به کشور را در صورتی سازنده دانست که با ملاحظاتی همراه باشد؛ از جمله اینکه بیش از آنکه به عنوان شرکت های بهره بردار وارد بازار ایران شوند، در ورود دانش و تکنولوژی سهم عمده ای داشته باشند و بر به کارگیری نیروهای ایرانی تاکید شود. در واقع ابراهیم پور معتقد است تعامل ما با کشورهای صاحب نام در این زمینه، بیشتر می تواند در قالب انتقال دانش و ورود کارشناسان فنی و مدیران حرفه ای از آن کشورها به ایران باشد و نه واگذاری پروژه های حمل و نقل به خارجی ها به صورت تمام و کمال.

وی در خصوص جلب همکاری سرمایه گذاران و مشاوران خارجی در عرصه توسعه حمل و نقل هوایی کشور اضافه کرد: «سفرای ایران، روسای شعب شرکت های هواپیمایی و دفاتر فروش ایرلاین ها در خارج از کشور، همگی می توانند با معرفی ظرفیت های سرمایه گذاری و ورود به بازار رو به رشد صنعت هوایی ایران، مشارکت آن ها را جلب کنند.»

ابراهیم پور عدم تعریف صحیح و در نظر نگرفتن جایگاه فرودگاه های هاب (فرودگاه هایی که مقصد اولیه را به مقاصد ثانویه متصل می کنند) در سیستم حمل و نقل هوایی ایران را یکی از مشکلات اصلی این ناوگان دانست و با تاکید بر ضرورت پیاده سازی الزامات و استانداردهای تعریف شده در فرودگاه های اصلی کشور گفت: «فرودگاه های اصلی یا همان هاب ها، که عموما در شهرهای مهم هر کشوری ساخته می شوند، با داشتن سالن ترانزیت بزرگ، هتل و حداقل یک ایرلاین قوی با ناوگان مناسب و مکفی، مسافران را از مبدأ اولیه به مقصد اولیه آورده و مسافران از همان فرودگاه می توانند به سمت مقاصد ثانویه خود پرواز داشته باشند.»

این کارشناس صنعت هوایی با وجود تعداد نسبتا زیاد فرودگاه ها که در شهرهای مختلف پراکنده شده اند، شبکه پروازی کشور را شبکه ای کامل توصیف کرد و افزود: «برای استقرار فرودگاه های هاب در جای مناسب خود، لازم است در ابتدا مشخص کنیم که کدام شهرها می توانند به عنوان دروازه های ورودی مطرح شوند. پس از آن، ایجاد یک شبکه هاب که با تمرکززدایی از تهران، این فرودگاه ها را در نقاط مختلف توزیع کند و در ادامه تعریف یکسری مسیرهای فرعی، می توان به وضعیت کنونی فرودگاه ها و پروازهای کشور سامان داد و به این ترتیب با راه اندازی و رونق فرودگاه های شهرستان ها، امکان توسعه گردشگری و گردش مالی را در مناطق خارج از پایتخت فراهم کرد.»

وی در ادامه شهرهایی همچون مشهد، اصفهان، شیراز، اهواز، تبریز و کرمانشاه را در کنار تهران به عنوان مبادی ورودی کشور برشمرد و با اشاره به اینکه تا چند سال گذشته فرودگاه های بین المللی ما بسیار کم تعدادتر از این بودند، راه اندازی پروازهای خارجی از فرودگاه این شهرها را گامی مثبت در راستای تمرکززدایی پروازها از فرودگاه بین المللی امام خمینی دانست.

این کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل هوایی، عدم اتصال فرودگاه امام خمینی را به عنوان اصلی ترین و بزرگ ترین پایانه هوایی کشور که حجم اعظم پروازهای بین المللی را در بر می گیرد به مقاصد داخلی، یکی از بزرگ ترین چالش ها و ضعف های سیستم حمل و نقل هوایی کشور عنوان کرد؛ مشکلی که از اساس قرار گرفتن این فرودگاه در زمره فرودگاه های هاب را زیر سوال خواهد برد.

او همچنین آزادسازی نرخ بلیت را از آنجا که سبب گسترش تنوع قیمت های بلیت های عرضه شده می شود و این امر تعداد افرادی را که توان استفاده از هواپیما را خواهند داشت افزایش می دهد، یکی دیگر از اقداماتی ذکر کرد که اجرای آن با افزایش تقاضا و به دنبال آن عرضه، منجر به پویایی و رشد صنعت هوایی کشور می شود.

بحث ناوگان کم ظرفیت یکی دیگر از موضوعاتی است که به اعتقاد ابراهیم پور باید مورد توجه قرار گیرد. وی در این باره گفت: «خلأ بزرگ کشور در زمینه حمل و نقل هوایی، ناوگان کم ظرفیت است؛ هواپیماهای با ظرفیت کمتر از 50 نفر که گرچه قیمت تمام شده هر صندلی در پرواز با آنها بیشتر است اما با افزایش گسترش دامنه انتخاب افراد در مسیرهای نزدیک که مسافر و تردد کمتری دارند، صنعت گردشگری را رونق بخشیده و با افزایش درآمد فرودگاه ها و شرکت های هواپیمایی در شهرهای کوچک، امکان توسعه هر چه بیشتر آنها را فراهم کرده و از حالت تعطیل و نیمه تعطیل کنونی خارج می کند.»

این کارشناس ارشد برنامه ریزی حمل و نقل هوایی اما برای حل این مشکل نیز بر آزادسازی نرخ بلیت تاکید و تصریح کرد: «تنها در صورتی که ایرلاین ها بتوانند قیمت ها را خود تعیین کنند، ورود هواپیماهای کوچک برایشان به صرفه خواهد شد.» وی در پایان افزود: «با توجه به آزادسازی نرخ که وعده آن تا پایان سال جاری داده شده است و روندهای تشریح شده فوق، می توان شاهد اتفاقات خوبی در صنعت حمل و نقل هوایی کشور بود؛ در کنار اینها همچنین قرار است در فازهای بعدی ساخت و توسعه فرودگاه امام، ظرفیت آن از 6 میلیون به 20 میلیون نفر افزایش یابد.»

در حالی که دست اندرکاران و متولیان گردشگری کشور بارها و ضمن برنامه های خبری و به مناسبت های گوناگون، از برنامه ریزی ها برای ورود 20 میلیون گردشگر تا سال 1404 خبر می دهند، همچنان این صنعت با کاستی های جدی در زیرساخت های لازم برای پذیرایی از این تعداد گردشگر روبه رو است. در این مسیر اگرچه  کمبود بودجه به عنوان مهم ترین مشکل مطرح می شود اما به اعتقاد کارشناسان، در همه حوزه ها از جمله حمل و نقل و به صورت خاص حمل و نقل هوایی، با همین بضاعت موجود می توان بسیاری از مشکلات را حداقل در کوتاه مدت مرتفع و رضایت گردشگران خارجی را که تعدادشان رو به فزونی است، تامین کرد.

1