24 آوریل 2024 - 04:33
گفت و گو با برنده جایزه «دانشمند جوان برجسته جهان» در علوم زمین

تلفیق رفتارهای انسانی و علوم آب، دلیل انتخابم بود

3 نوامبر 2015 - 08:30 dsfr.ir/h591a

تلفیق رفتارهای انسانی و علوم آب، دلیل انتخابم بود
دنیای سفر
کاوه مدنی استاد امپریال کالج لندن

اتحادیه اروپایی علوم زمین (EGU)، دکتر کاوه مدنی، دانشیار و استاد مدیریت آب و محیط زیست امپریال کالج لندن را به عنوان یکی از چهار دانشمند جوان برجسته در علوم زمین در سال 2016 معرفی کرد.

اتحادیه اروپایی علوم زمین که در سال 2002 با تلفیق انجمن ژئوفیزیک (فیزیک زمین) اروپا (EGS) و اتحادیه اروپایی علوم زمین (EUG) تشکیل شده و سالانه هشت جایزه اصلی به محققان برتر در شاخه های مختلف علوم زمین در سطح جهانی اهدا می کند که از میان آن ها چهار جایزه «آرنه ریچتر» به چهار «دانشمند جوان برجسته» اهدا می شود. جوایز اصلی این مجموعه از سال 1983 تا کنون به 136 دانشمند علوم زمین در نقاط مختلف جهان اهدا شده که از این میان جایزه «دانشمند جوان برجسته» به 46 محقق تعلق گرفته است.

این نخستین بار است که یک ایرانی موفق به دریافت یکی از جوایز اصلی این اتحادیه می شود. چهار جایزه اصلی اتحادیه علوم زمین اروپا برای دانشمندان جوان برجسته به محققانی اعطا می شود که توانسته اند به پیشرفت های قابل توجهی دررشته های مختلف علوم زمین دست پیدا کنند. این اتحادیه، کاوه مدنی را به دلیل «سهم بنیادی در تلفیق نظریه بازی ها و روش های متفاوت تحلیل تصمیم گیری با سامانه های مرسوم مدیریت منابع آب» که منجر به ایجاد نگرشی جدید به مدل های مدیریت منابع آب شده به عنوان یکی از چهار دانشمند برجسته جوان انتخاب کرده است.

کاوه مدنی، در خصوص این انتخاب به «اعتماد» گفت: با ایمیلی از انتخاب شدنم توسط اتحادیه به این عنوان آگاه شدم. روال بر این اساس بود که یک گروه هشت نفره از آمریکا، سوئد، فنلاند و ایتالیا من را برای گرفتن این عنوان پیشنهاد کرده بودند و اساس انتخاب آن ها بر اساس نامه ای بود که در آن بیشتر به نظریه بازی ها در مدیریت منابع آب اشاره شده بود. این پیشنهاد در کمیته های مختلف بررسی شد و در نهایت با بررسی رزومه من، تصمیم بر اعطای عنوان شد. جایزه در آوریل 2016 در وین داده می شود تنها اعلامش در 2015 بوده است.

او در خصوص نظریه بازی ها و منابع آب گفت: در این نظریه، رفتار ذی نفعان و ذی مدخلان را در مدیریت منابع آب برآورد می کنیم. همیشه ما مدل سازی می کنیم و سعی می کنیم در این مدل های مان بهترین راه حل را برای مجموعه ای پیدا کنیم. مثلا می گوییم برای حل بحران آب ایران، باید کشاورزی را تعطیل کنیم. فکر نمی کنیم تکلیف کشاورز چه می شود. کاری که من در این مدل کردم، این است که فاکتور رفتارهای انسانی را در این مدل ها تلفیق کردم و با استفاده از نظریه بازی ها، انگیزه های شخصی افراد هم دخیل می شود. وقتی همه این مجموعه را بفهمیم، می توانیم قانون سازی کنیم و سیاستی پیاده کنیم که موثر باشد، در غیر این صورت کارهایی که می کنیم دانشگاهی می ماند و استفاده دیگری ندارند. برای عملی کردن مدل های منابع آب مان، باید رفتار انسان ها را بهتر بفهمیم، با گنجاندن این رفتارها در مدل های مان، بهتر به نتیجه می رسیم. جالب این است که وقتی نتیجه مدل خودم را کنار نتیجه باقی مدل های قدیمی گذاشتم، نتایج کاملا متفاوت بودند و نشان می دهد محاسبات ما هیچ وقت اجرایی نیستند. فرقی وجود دارد بین چیزی که بهینه است با چیزی که اجرایی است. انگیزه های مردم و ذی نفعان در بحث آب، متفاوت است. در واقع خردجمعی تصمیم گیرنده نیست. خرد فردی است که تصمیم می گیرد. به خاطر همین است اختلافات بر سر منابع آب وجود دارد، اختلافات در استان ها، خشک شدن ارومیه همه اینها ناشی از این است که نمی توان بین خرد جمعی و فردی، بین منفعت جمعی و فردی تعادل و توازن ایجاد کرد. هر کسی به فکر خویش است.

این دانشمند جوان، با اشاره به برنامه ها و طرح هایی که در خصوص منابع آبی ایران داشته و دارد، گفت: در خصوص اعطای این جایزه باید بگویم بخت یارم بوده که این اتفاق برایم افتاده است. ایرانی های دیگری هستند که در حوزه دانش آب و علوم زمین، افراد مطرح تری هستند. امیدوارم با کمک این ها به مشکلات منابع آب ایران کمک کنیم و از سوی ایران هم حمایت های لازم از این افراد صورت گیرد. من با همکاری دانشجویانم در ایران، کارهای خوبی در خصوص حوضه های آبی ایران کردیم. خصوصا در مناقشات دریای خزر و منابع آبی بین حوضه ای مثل قزل اوزن. در حال حاضر در خصوص مناقشات هیرمند در افغانستان داریم کار می کنیم. در مناقشات آب و دیپلماسی آب، کار زیاد هست که یک کتاب هم در مورد دیپلماسی آب داریم می نویسیم. در شاخه های دیگر مثل تغییر اقلیم، مدیریت منابع آب یا سیستم های پیچیده آب، انرژی، محیط زیست و انسان جای کار خیلی زیاد است. دغدغه من این است که راجع به مشکلات منابع آب ایران خیلی صحبت می کنیم، خیلی عجله هم داریم برای حل مشکل، بدون اینکه بدانیم ریشه مشکلات چیست.

او همچنین یکی از مشکلات مدیریتی منابع آب را نداشتن درک از کلیات موضوع و همه جانبه دیدن قضیه دانست و گفت: یکی از دلایل حل نشدن مشکلات در این حوزه این است که راه حل کوچکی که من ارایه می دهم ممکن است کافی نباشد و در جاهای دیگر سیستم ایجاد مشکل کند، تا وقتی کلیات را درک نکنیم، از اینجا بنشینیم و فتوا صادر کنیم که جلوی برداشت آب زیرزمینی را بگیرید و کشاورزی را تعطیل کنید، جز این نخواهد شد. اینها در تئوری ساده است، اما در اجرا خیلی پیچیده است. دست مدیر یا کشاورز برای اجرایی کردن مسائلی که به شکل حکم صادر می شود، خیلی بسته تر از اینهاست.

مقاله «نظریه بازی ها و منابع آب» مدنی در سال 2010 در نشریه علمی آب شناسی (هیدرلوژی) منتشر شد. همچنین مقالات دیگری در نشریاتی چون نشریه علمی مدیریت و برنامه ریزی آب در سال 2012 پیرامون مناقشات ناشی از انتقال آب در کالیفرنیا و مقاله دیگری در نشریه علمی اقتصاد بوم شناسی (اکولوژی) در 2013 در مورد اختلافات و مذاکرات بین المللی در مورد تغییر اقلیم و نحوه کاهش گازهای گلخانه ای منتشر شد.

به گفته مدنی، مقاله مرتبط با گازهای گلخانه ای، در خصوص پاسخش به وزارت امور خارجه آمریکا بود که معتقد بودند آمریکا نباید گازهای گلخانه ای اش را کم کند. او در این خصوص گفت: اعتقاد من این بود که آمریکا هم باید مثل کشورهای دیگر گازهای گلخانه ای اش را کم کند. او مقاله ای با عنوان «مدل کردن مسوولانه مذاکرات جهانی تغییر اقلیم. آیا مدل های ساده نظریه بازی ها می توانند سیاست های درستی را به ما پیشنهاد کنند» در این خصوص نوشت که در سال 2013 منتشر شد.

مدنی، فارغ التحصیل مهندسی عمران آب از دانشگاه تبریز است که کارشناسی ارشدش را در رشته مهندسی منابع آب از دانشگاه لوند سوئد کسب کرده است. او همچنین در رشته مهندسی عمران و محیط زیست با تخصص مهندسی مدیریت منابع آب در دانشگاه کالیفرنیا در دیویس موفق به اخذ دکترا شد و فوق دکترایش را هم در رشته اقتصاد و سیاست محیط زیست در دانشگاه کالیفرنیا در ریورساید گرفته است. مدنی در حال حاضر دانشیار دانشگاه امپریال کالج لندن است و استاد مدیریت آب و محیط زیست در مرکز سیاست های محیط زیست. پیش از دانشگاه امپریال کالج لندن، در سال های 2011 تا 2013 در دانشگاه فلوریدای مرکزی، استاد مهندسی عمران و محیط زیست بود. او همچنین در سال 2012، به عنوان چهره نوین عمران شناخته شد.

مدنی همچنین در شورای سردبیری نشریه مدیریت و برنامه ریزی منابع آب انجمن مهندسین عمران امریکا و نشریه شهرها و جامعه پایدار هم فعالیت می کند.

1