28 مارس 2024 - 20:45

روش های نوین برای حفظ آثار تاریخی ساخته شده از چوب

12 سپتامبر 2015 - 13:00 dsfr.ir/or9s6

روش های نوین برای حفظ آثار تاریخی ساخته شده از چوب
آثار تاریخیِ چوبی مسجد جامع ندوشن

استفاده از حشره کش های مایع، درمان با روش حرارتی ماکروویو، فرآیند ترمولیگنوم در شرایط اتمسفری می تواند به حفظ آثار تاریخی ساخته شده از چوب کمک کند.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، جُرجیوس تَولاریدیس (Georgios Tavlaridis)، شیمیست و متخصص حفاظت از کشور ایتالیا این مطلب را در کارگاه "مواد و روش های مورد استفاده در فرآیندن از بین بردن آفات (حشرات) در آثار چوبی" که به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی-فرهنگی برگزار شد مطرح کرد.

او افزود: چوب از جمله مواد مقاوم در سازه های تاریخی و آثار هنری بوده و از سوی دیگر چون دارای مواد آلی است به سادگی می تواند توسط حشراتی که از این مواد آلی تغذیه می کنند دچار فرسودگی زیستی شود.

تولاریدیس با اشاره به خسارت های اقتصادی و فرهنگی گسترده در آثار چوبی توسط حشرات تصریح کرد: برای نابودی آفات در مواد چوبی چندین روش وجود دارد که بخوبی می تواند از آسیب های زیستی پیشگیری کند.

به گفته وی یکی از روش های اصلی برای مقابله با آفات در آثار چوبی شامل استفاده از حشره کش های مایع با اعمال تزریق عمقی تحت فشار در درون ساختارهای چوبی است. همچنین 2 روش دیگر را درمان با روش حرارتی ماکرو ویو (Microwave) و فرآیند ترمولیگنوم (Thermo Lignum) در شرایط اتمسفری ویژه اعلام کرد.

این متخصص حفاظت، فرآیند ترمولیگنوم را یک روش زیست محیطی با در نظر گرفتن حساسیت اشیاء دانست که برای مبارزه با هجوم حشرات قابل استفاده است. به گفته او، این روش شامل کاربرد هوای گرم و مرطوب در فرآیند درمان بوده و مبنای آن بر این اصل استوار است که بیشتر حشرات در تمام مراحل چرخه زندگی و بسته به نوع و گونه خود در دمای بین 55-48 درجه سانتی گراد از بین می روند. در این فرآیند اشیای آلوده در محفظه بخار تا دمای حداکثر 55-51 درجه گرم می شوند ضمن آنکه در طول درمان میزان هوای مرطوب به گونه ای کنترل می شود که شاخص رطوبت تعادل EMC یا Equilibrium  Moisture Content در ساختار اشیا و در طول انجام فرآیند درمان بدون تغییر باقی بماند.

تَولاریدیس درمان ساختارهای چوبی که توسط موریانه مورد حمله قرار می گیرند را بسیار پیچیده و هزینه بر است و نیازمند به زمان زیادی دانست و تصریح کرد که به این منظور در روش های سنتی در اطراف چوب های آلوده یک مانع فیزیکی ایجاد می کنند و یا از طعمه های سلولزی حاوی ترکیب هورمون های ویژه استفاده می شود.

گفتنی است، جُرجیوس تَولاریدیس، شیمیست و متخصص حفاظت بیش از 25 سال در زمینه آثار چوبی، نقاشی دیواری، اندودها، مصالح سنگی و دیگر آثار کار کرده و پروژه های مطالعاتی و مرمتی متعددی را به خصوص با تمرکز بر پروژه های با همکاری بین رشته ای، مشاوره و مدیریت کرده است. این پروژه ها عمدتا با رویکردهای آسیب شناسی آثار، عملیات مرمت، شیوه های نگهداری و حفاظت پیشگیرانه در مخازن، بررسی شرایط ریز اقلیمی، عملیات مربوط به بسته بندی، نقل و انتقال و نمایش آثار تاریخی و هنری بوده است.

1