«ایست، سورت بسته است»، جمله ای است که این روزها طبیعت گردان برای بازدید از دومین چشمه ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران در ساری می شنوند.
چشمه باداب سورت پس از کوه دماوند توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 87 به عنوان دومین میراث طبیعی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است و حالش همانند وضعیت برادرخوانده اش، دماوند، چندان خوب نیست.
چشمه ای با آب های هزار رنگ و رنگین در باداب سورت که در ارتفاع 1841 متری از سطح دریا واقع شده است برای گردشگران خارجی هم آشناست و آن را به عنوان ششمین چشمه طبیعی جهان می شناسند. آنچه چشمه باداب سورت را از دیگر همتایانش متمایز می سازد، رنگین بودن آن است و این چشمه اسرارآمیز با آب های رسوبی اش طی 1000 سال هنرنمایی می کند.
سورت به اذعان طبیعت گردان و کارشناسان، اکسیر حیات است و آبش همانند نوشابه ای گازدار از عمق زمین می جوشد و به عنوان زیباترین چشمه جهان به شمار می رود. چشمه های باداب سورت در موقعیت جغرافیایی N362119 E535123 در استان مازندران واقع است و این چشمه طبیعی در سال های اخیر به دلیل بی مهری های صورت گرفته، دستخوش مشکلاتی شده است و برای رفع این مشکلات، تا اطلاع ثانوی به روی طبیعت گردان بسته شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، حفاظت و احیاء چشمه باداب سورت را دلیلی می داند که سبب شده تا بازدید گردشگران و مسافران از این مجموعه تا اطلاع ثانوی امکان پذیر نباشد.
دلاور بزرگ نیا، با بیان اینکه چشمه سورت به عنوان یک اثر ملی و طبیعی باید مورد توجه قرار گیرد، نخستین و مهم ترین وظیفه این سازمان را حفظ و نگه داری آثاری می داند که در فهرست ملی به ثبت رسیده است و این اداره کل در مدت 6 ماه واگذاری موقت، فنس کشی و استقرار یگان حفاظت را برای حفاظت چشمه سورت که در سال های گذشته با بی مبالاتی و عدم دلسوزی آسیب های جدی دید، انجام داد اما کماکان شاهد بی مهری به این اثر کم نظیر هستیم.
وی بیان کرد: سورت باید تا مدتی مورد استفاده قرار نگیرد تا خود را به صورت طبیعی دوباره احیا و ترمیم کند. بزرگ نیا از آژانس ها و تورهای گردشگری خواست تور چشمه باداب سورت را از برنامه های خود حذف کنند تا با احیاء آن شاهد زیبایی دوباره چشمه سورت و لذت حضور علاقه مندان و گردشگران باشیم.
وی همچنین از برنامه های این اداره کل برای ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در مجاورت چشمه با همکاری جوامع محلی خبر داد و افزود: پس از بازسازی طبیعی سورت برای حضور گردشگران از شیوه سنتی و کنونی که بسیار آسیب زاست باید پرهیز شود بایستی با راهکارها و امکانات علمی، کارشناسانه و منطبق با طبیعت رونق گردشگری سورت را فراهم کرد.
سورت با این تصمیم مدتی به روی گردشگران و طبیعت گردان بسته است. امید می رود که این چشمه زیبا دوباره با اقدامات حفاظتی و به سازی به دوره اوج خود برگردد و گردشگران را به خود بخواند. اما در سال های اخیر، انباشت زباله و تردد خودروها که خود را تا نزدیکی چشمه رسانده اند، روزگار ناخوشی را برای این چشمه طبیعی رقم زده است.
سورت این روزها، آرام شده است اما به گفته یک دوستدار محیط زیست و طبیعت گرد، بی مهری مردم و بازدیدکنندگان از چشمه باداب سورت ساری تا کنون نیمی از ساختار طبیعی این چشمه را از بین برده و در تمام نقاطی که امکان حضور بازدیدکنندگان وجود دارد، کوهی از زباله نیز دیده می شود.
حسین جعفری به خشکی و کم آبی سورت اشاره می کند و می گوید: سورت سال هاست که دیگر نفس نمی کشد و انبوه زباله و تخریب های ناشی از تردد خودروها و گردشگرانی که بی توجه به مسائل زیست محیطی هستند، این چشمه را آسیب زده است.
در حالی بادهای گزنده نفیر مرگ را در سورت می نوازند که در این چشمه بی نظیر جهانی، خدمات گردشگری در حد یک روستا هم ارائه نمی شود، به گفته طبیعت گردی که وصف سورت را شنیده بود و بارها به آن سفرکرده است، سورت نیازمند ساماندهی است و اینک هر روز به نابودی نزدیک می شود.
علی کرمانی که به همراه خانواده اش به مازندران سفر کرده است و قبل از تعطیلی موقت از چشمه سورت بازدید کرده است، می گوید: خودروها تا لب چشمه های سورت هم رسیده بودند و این امر بر پیکره آن آسیب خواهد زد.
در گذشته اختلافات بین دستگاهی و مهیا نشدن زیرساخت ها و گذر جاده از کنار دومین اثر طبیعی مازندران سبب شده بود تا این چشمه محلی برای جولان موتورسواران و کامیون داران شود و این چشمه طبیعی و رؤیایی را آرام به سمت نابودی و تخریب کشانده است.
گشت زنی در چشمه سورت نشان می دهد که حفاری های کنترل نشده، استفاده نابجا از حوضچه ها، هدایت آب و خشک شدن بخش غربی حوضچه ها صدمات فراوانی بر پیکره سورت وارد کرده است.
چشمه های اسرارآمیز باداب سورت مشتمل بر سه چشمه با آب های کاملا متفاوت از لحاظ رنگ، بو و مزه است و یکی از این چشمه ها دارای آبی بسیار شور بوده و دارای دریاچه ای کوچک است که عمدتا در تابستان برای شنا و آب درمانی استفاده می شود و در قسمتی از کف این دریاچه حفره ای عمیق به نام برمودای اروست وجود دارد. این رسوبات، همراه با آب دریاچه جهت درمان دردهای کمر و پا، امراض پوستی، روماتیسم و میگرن سودمند است و به علت شوری زیاد این دریاچه و دارا بودن املاح و مواد معدنی فراوان به هیچ عنوان در فصل زمستان یخ نمی زند و هیچ جانوری نیز در آن زیست نمی کند.
این اثر زیبا و دیدنی که حدود 3 هکتار را در بر می گیرد، از شمال به ارتفاعات و تپه های پوشیده از جنگل هایی با درختان سوزنی برگ می رسد، از جنوب مشرف به دره های پایین دست و از شرق در مجاورت ارتفاعات پوشیده از گیاهان بوته ای و درختچه ها قرار دارد و غرب آن را نیز روستای اروست احاطه کرده است.
« دنیای سفر » این نوشته را از « خبرگزاری مهر » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
