عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: کشورهای در حال توسعه به مرور زمان گردشگر و گردشگری را فعالیتی دیدند که باید از آن کسب درآمد داشته باشند؛ از همین رو مالیات بر گردشگری را وضع کردند.
به گزارش «دنیای سفر» جواد براتی امروز، چهارم خرداد ماه، در نشست تخصصی جایگاه گردشگری در برنامه‌ریزی اقتصادی که در پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی برگزار شد، با بررسی تفاوت‌های مالیات بر ارزش افزوده در گردشگری کشورهای خارجی و ایران اظهار کرد: در سایر کشورها تنوعی از مالیات‌ها و عوارض وجود دارد و بخش زیادی از این مالیات‌ها مستقیم از گردشگر و بخشی از آن از کسب و کارهایی که به گردشگران خدمات می‌دهند، گرفته می‌شود.
وی افزود: در دوره‌ای مالیات وجود نداشت و گردشگر و گردشگری در کل اقتصاد دنیا سهم چندانی در مالیات نداشت اما کشورهای در حال توسعه به مرور گردشگری را به عنوان فعالیتی دیدند که باید بتوانند از آن کسب درآمد داشته باشند؛ از همین رو مالیات بر گردشگری را وضع کردند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی ادامه داد: به عنوان مثال در سال ۱۹۹۵ در اتحادیه اروپا فقط ۷ کشور عوارض خروج از کشور را دریافت می‌کردند اما در حال حاضر همه کشورهای اروپایی این عوارض را دریافت می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که کشورها چه میزان به سمت کسب درآمد از گردشگری پیش رفته‌اند. در ایران نیز از سال ۱۳۶۵ عوارض خروج از کشور از مسافران دریافت می‌شد.
براتی خاطرنشان کرد: پس از وضع مالیات‌ها در یک دوره، رقابت در گردشگری ایجاد شد که از اهمیت بالایی برخوردار بود. از همین رو کشورها به این نتیجه رسیدند که در بخش گردشگری باید کاهش قیمت داشته باشند که در نتیجه تخفیف‌ها و یا معافیت‌هی مالیاتی را در دستور کار خود قرار دادند.
وی تصریح کرد: در ایران نیز مالیات بر ارزش افزوده داریم. آژانس‌های مسافرتی تنها از کارمزدی که دریافت می‌کنند مالیات بر آن‌ها تعلق می‌گیرد. هتل‌های زیر سه ستاره و بخش حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای نیز معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند. همچنین شرکت‌های تازه تاسیس تا پنج سال معاف از پرداخت مالیات هستند. عوارض فرودگاهی نیز از دیگر مالیات اخذ شده از گردشگر و کسب و کارهای گردشگری در ایران است.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی عنوان کرد: اتحادیه اروپا معافیت‌های مالیاتی بسیار بالایی دارد. بخش قابل توجهی از کشورها تا ۲۷ درصد مالیات بر ارزش افزوده از گردشگران دریافت می‌کنند. هچنین رستوران‌ها، اماکن ورزشی و تفریحی آن‌ها نیز این مالیات را دریافت می‌کنند. میانگین نرخ‌های مالیاتی در اروپا ۱۵ درصد است و برخی از کشورها مقدار کمتری مالیات از گردشگران خود دریافت می‌کنند.
براتی گفت: در آمریکای جنوبی و کشورهایی مانند اروگوئه، برزیل، آرژانتین، پرو و اکوادور مالیات بر اقامت از گردشگران دریافت می‌شود. کشورهایی مانند بولیوی و شیلی نیز معافیت مالیاتی برای گردشگران خود در نظر گرفته‌اند. بسیاری از کشورهای آمریکای جنوبی نیز از سفرهای هوایی مالیات دریافت می‌کنند.
وی ادامه داد: در برخی از کشورها مالیت‌ها در شهرهای مختلف آن متفاوت است. در سطح بین‌المللی کشورهای زیادی را می‌بینیم که نرخ‌های متفاوت ایالتی و شهری اعمال کرده‌اند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی تصریح کرد: معافیت هتل‌ها از مالیات بر ارزش افزوده بسیار زیاد است. تقریبا تمام کشورهای آمریکای جنوبی هتل‌ها را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کرده‌اند.
در ایران مالیات بر اقامت وجود ندارد
براتی اضافه کرد: مالیات بر اقامت که مالیات مهمی محسوب می‌شود در ایران نداریم. در کشورهای اروپایی این مالیات برای سنین، ایالت‌ها و شهرهای مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال در بلغارستان به ازای هر شب اقامت یک دهم یورو از گردشگر مالیات گرفته می‌شود اما در بلژیک ۷.۵ یورو از گردشگر برای یک شب اقامت مالیات دریافت می‌شود که مبلغ قابل توجهی است. البته این مالیات برای نوجوانان و کودکان به شدت کاهش پیدا می‌کند.
وی با اشاره به اثرات مستقیم و غیرمستقیم مالیات بر ارزش افزوده گفت: اگر یک درصد مالیات بر ارزش افزوده در خدمات تامین مکان اضافه کنیم، حدود ۸۸ صدم درصد به قیمت خدمات هتل‌ها در استان و ۳۶ صدم درصد به قیمت خدمات هتل‌ها در کشور اضافه می‌شود. مالیات در کشور یکسان اعمال می‌شود، اما افزایش قیمت در خراسان رضوی انتظار می‌رود بیشتر از افزایش قیمت از میانگین کشوری باشد.
براتی بیان کرد: اگر یک درصد مالیات بر ارزش افزوده به کسب و کارهای هوایی داشته باشیم، باز هم خراسان رضوی افزایش قیمت بیشتری در خدمات هوایی نسبت به میانگین کشوری خواهد داشت. به این دلیل است که سهم ساختاری خراسان رضوی در کل حمل‌ونقل هوایی کشور قابل توجه است.
وی یادآور شد: اگر یک درصد مالیات بر دفاتر خدمات مسافرتی اضافه کنیم تفاوتی بین کشور و استان نخواهیم دید، اما حمل‌ونقل هوایی و ریلی اثرات غیرمستقیمی از افزایش مالیات بر دفاتر خدمات مسافرتی خواهند داشت.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی اظهار کرد: خدمات تفریحی و سرگرمی خراسان رضوی نیز بیشترین تاثیرپذیری را از یک درصد افزایش مالیات بر روی افزایش قیمت‌ها خواهد داشت. شاید با افزایش یک درصد مالیات سه تا چهار برابر بیشتر از کشور افزایش قیمت داشته باشند.
براتی گفت: در پیش‌نویسی که برای برنامه هفتم توسعه ارائه شده است، صحبت شده که مالیات بر ارزش افزوده را از ۹ درصد طی چهار سال به ۱۳ درصد افزایش دهند. حال اگر در هر سال مالیات یک درصد افزایش پیدا کند، چه تفاوت‌هایی ممکن است در قیمت‌های بخش گردشگری بین استان و کشور داشته باشیم.
