29 مارس 2024 - 00:02
یک باستان شناس خبر داد:

کشف گچ بری ۱۷۰۰ ساله در محوطه «بازه هور»

19 دسامبر 2022 - 12:00 dsfr.ir/g93e4

کشف گچ بری ۱۷۰۰ ساله در محوطه «بازه هور»
میثم رودکی
چهار طاقی بازه هور؛ آتشکده ای باستانی با گذشته فراموش شده

سرپرست کاوش های باستان شناسی محوطه «بازه هور» از کشف بقایای یک آتشکده با نقاشی های دیواری و گچ بری های شاخص دوره ساسانی خبر داد.

به گزارش «دنیای سفر»، محوطه بازه هور در کنار روستای رباط سفید در ۷۰ کیلومتری شهر مشهد در استان خراسان رضوی واقع شده است. یافته های باستان شناسان بیانگر آن است که این مجموعه متشکل از آثار فرهنگی و بقایای معماری دوره ساسانی است. میثم لباف خانیکی عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری درباره نویافته های باستان شناسی از آتشکدۀ ساسانی بازه هور گفت: چهارتاقی سنگی بازه هور که در سال ۱۳۱۰ خورشیدی به عنوان نخستین اثر تاریخی استان خراسان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، در جبهۀ شمالی این محوطه واقع شده است و گمانه زنی های باستان شناسی در سال ۱۳۹۵ شواهدی از یک سکونتگاه ساسانی- اسلامی را در جنوب این چهارتاقی آشکار ساخته است.

سرپرست کاوش های باستان شناسی محوطه «بازه هور» ادامه داد: فعالیت های باستان شناسی در محوطۀ تاریخی بازه هور که از سال ۱۳۹۲ به سرپرستی اینجانب آغاز شد در سال ۱۳۹۷ به شناسایی مجموعۀ مذهبی وسیعی در جبهۀ جنوبی این محوطه انجامید که بر فراز بلندی طبیعی موسوم به کوه دختر گسترده شده است. کاوش های باستان شناسی در این محل، در سه سال گذشته، منجر به شناسایی بقایای یک آتشکده شد که از یک چهارتاقی آجری به انضمام فضاهای الحاقی تشکیل شده است.

لباف خانیکی افزود: در مجاورت این چهارتاقی نیز فضای ستون داری قرار داشته که هر یک از ستون ها با تزئینات گچ بری منحصر به فرد آراسته می شده، همچنین نمای داخلی برخی از فضاهای آتشکدۀ بازه هور به صحنه های متنوعی از نقاشی های دیواری و گچ بری های شاخص دورۀ ساسانی مزین بوده است.

به گفته این باستان شناس، گچ بری های مکشوفه نمایشگر نقش مایه های انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی گوناگون بوده و بر سطح برخی قطعات، آثار رنگ قابل تشخیص است. گرچه فعالیت های مخرب انسانی سبب تخریب شدید تزئینات معماری آتشکدۀ بازه هور شده، ولی قطعات به دست آمده حاکی از مرکزیت مذهبی این آتشکده در ناحیۀ شمال شرق ایران است.

او همچنین گفت: شواهد معماری بیانگر آن است که آتشکدۀ بازه هور تا سده های سوم و چهارم هجری همچنان به فعالیت خود ادامه می داده است و احتمالاً بر اثر زلزلۀ مهیبی ویران شده و پس از آن غارت قرار شده است.

خانیکی تاکید کرد: حفاظت از آثار و بقایای این آتشکده می تواند امکان مناسبی برای پژوهشگران و علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ ایران فراهم آورد.

1