29 مارس 2024 - 01:10
بررسی گردشگری سلامت در ایران به بهانه روز پزشک

گردشگری سلامت نیازمند روش های نوین تبلیغ، ترغیب و آمار

23 اوت 2015 - 10:00 dsfr.ir/lx7zc

گردشگری سلامت

اول شهریورماه در ایران که همزمان با زادروز ابوعلی سینا است، به پاس تألیفات و خدمات او به علوم پزشکی و فعالیتش در این رشته و تجلیل از پزشکان، روز پزشک نامگذاری شده است. اما پزشکی که با صنعت گردشگری پیوندی تنگاتنگ در سراسر دنیا دارد، طی چند سال گذشته توانسته با وجود تاکیداتی که بر توسعه گردشگری سلامت دارد جایگاه خود را در این صنعت پیدا کند؟

در شرایطی که در دنیای امروز افتخار به مفاخر گذشته تبدیل به یکی از دغدغه های ملت ها شده، ایران با داشتن مفاخری همچون بوعلی سینا، ابوریحان بیرونی و بزرگانی از این دست توانسته گوی سبقت را در علم طب در منطقه برباید.

این پیشرفت تا جایی ادامه پیدا کرده است که توانسته ایم بخشی از گردشگران سلامت را جذب کنیم و به عنوان مقصدی ارزان و تخصصی در این حوزه معرفی شویم. با این حال به گفته دبیر کمیته گردشگری سلامت جامعه تورگردانان ایران، تعداد گردشگران سلامت که باید از مراکز معتبر آماری داخلی و خارجی ارائه شود مشخص نیست چراکه در ایران مراکز آماری معتبر نداریم.

"رضا صدیقی" در این باره به «دنیای سفر» می گوید: "تا کنون مراکز داخلی و خارجی درباره توریسم درمانی ایران آماری قابل اتکایی ارائه نکرده اند و اظهار نظرها اغلب بر اساس دیده ها و شنیده ها است."

این در حالی است که در سال 2014 مرکز تحقیقات سلامت بین المللی و انجمن گردشگری درمانی بر اساس شاخص هایی خاص، از برخی کشورها نام برد که امنیت، هزینه و کیفیت درمان در آن ها بالاست و کانادا از جمله این کشورها بود. البته از کشورهای همسایه ما یعنی ترکیه، امارات متحده عربی و کمی دورتر، از هند و تایلند نیز نام برده شده بود اما نامی از ایران در این میان نبوده است.

در بخش آمار گردشگری ضعیف هستیم

دبیر کمیته گردشگری سلامت جامعه تورگردانان ایران در این باره نیز می گوید: "با این که بر اساس شنیده ها، کیفیت درمان در ایران به دیده اروپاییان بالاست و در زمینه های خاصی به ویژه برای درمان ناباروری و جراحی های زیبایی بیماران بسیاری به ایران مراجعه می کنند اما استناد آنها برای اعلام وضعیت ارائه خدمات درمانی در هر کشور، آماری است که آن کشور ارائه کرده و کیفیتی است که تایید جهانی شده باشد که ما در این بخش ضعف داریم."

او تاکید می کند: "ضعف آماری کشور ما به خوبی مشخص و مشهود است و اگر آمار درستی به مراکز جهانی اعلام شود چه بسا نام ایران نیز بتواند در میان سایر مقاصد گردشگری سلامت دیده شود؛ چراکه ایران قابلیت و پتانسیل گردشگری سلامت و درمانی را به واسطه امکانات و پزشکان حاذقی که دارد داراست."

صدیقی با اشاره به روش ابوعلی سینا که برای مداوای بیماران از محیط خود خارج می شد و به محیط پیرامون می رفت، یادآور می شود: "این روش در زمان کنونی جواب نمی دهد؛ پزشک در محلی ثابت است و مردم به واسطه کیفیت درمان و علاقه ای که برایشان فراهم شده به پزشک خاصی مراجعه می کنند. بنابراین باید با شیوه های نوین این کار را انجام دهیم تا طیف وسیعی از بیماران از مناطق وسیع تری برای درمان به ایران بیایند. این امر مستلزم آن است که شرایط، امکانات و زیرساخت های اقامت همراهان بیمار و امکانات بیمارستان ها و مراکز درمانی را نیز افزایش دهیم."

به گفته او، باید بین دو حلقه صنعت پزشکی و صنعت گردشگری یک ارتباط علمی و کامل به وجود آید که هنوز این ارتباط برقرار نشده و البته دارای شاخص هایی نیز هست؛ عقد قرارداد کلینیک های پزشکی با آژانس های مسافرتی، کمک مالی به آژانس هایی که صلاحیت آن ها در زمینه ارائه خدمات درمانی تایید شده باشد از جمله این شاخص هاست.

باید توجه داشت که در تمام دنیا بیش از 80 درصد کسانیکه برای دریافت خدمات درمانی عازم کشوری دیگر غیر از کشور خودشان می شوند، یا قبلا به آن کشور سفر کرده اند یا اینکه از طریق دوستان و آشنایان و تبلیغات با آن کشور آشنا شده اند.

دبیر کمیته گردشگری سلامت جامعه تورگردانان ایران  با تایید این مطلب می گوید: "عراقی ها و آذربایجانی هایی که به ایران می آیند از این قاعده جدا نیستند. اما چیزی که اهمیت دارد این است که ورود گردشگران با هدف استفاده از خدمات درمان کشور را باید ساماندهی کرد و از داخل نیز باید آمار درستی ارائه داد تا نام ایران به واسطه ظرفیت و توانمندی هایش در حوزه سلامت شنیده و دیده شود. به این واسطه می توان امیدوار بود که افراد بیشتری از دیگر نقاط دنیا به این منظور به ایران بیایند. تمام این ها در کنار ارتقای زیرساخت هایی برای ارائه خدمات بهتر و باکیفیت تر است که نتیجه خواهد داشت."

اظهارات مقامات درباره گردشگری سلامت

به نظر می رسد که رشد و ارتقای گردشگری سلامت در میان دولت مردان و سازمان های مربوطه نیز اهمیت خود را به رخ کشیده باشد تا جایی که که سخن از آن زیاد در میان است و وزیر بهداشت نیز بر این امر تاکید داشته و به آن توجه می کند. سید حسن هاشمی در سفر اخیر خود به مازندران بر ایجاد قطب گردشگری سلامت با رویکرد طب ایرانی اسلامی در این استان  تاکید کرده و گفته بود: "ویژگی ممتاز طب سنتی و قدمت دیرینه آن در کشور به ویژه در این منطقه قابلیت توسعه دارد و این امکان وجود دارد که در قالب یک کلینیک تخصصی و فوق تخصصی طب سنتی امکان ارایه خدمات با تاسیس یک مرکز فراهم شود به گونه ای که در آن با بهره گیری از دانش کهن طب سنتی در کشور و با بهره مندی از شکل کاملا ایرانی امکان ارایه خدمات را برای گردشگران خارجی و ایرانی فراهم کرد."

همچنین به گفته معاون گردشگری کشور، استان هایی در شمال شرق، مرکز و جنوب کشور به عنوان استان های پایلوت طرح توسعه گردشگری انتخاب شده اند و باید برنامه ریزی ها را به صورت میدانی و در مبادی ورودی کشور متمرکز کرد تا بتوان با دست یابی به شناختی دقیق، خدمات کاربردی تری را به گردشگران حوزه سلامت ارائه داد.

در شرایطی که به پشتوانه دیرینه پزشکی ایران و کیفیت درمان در این کشور، گردشگران بسیاری هستند که برای درمان و مداوا و برای دریافت خدمات درمانی با عنوان گردشگری سلامت وارد ایران می شوند، می توان با ساماندهی و هدفمند کردن این تیپ از گردشگران به ایران درآمد قابل قبولی عاید کشور کرد؛ چیزی که به نظر می رسد با برنامه ریزی در کوتاه مدت قابل دسترسی باشد.

اما نبود مراجع آماری معتبر، تبلیغات و بازاریابی و وجود دلال ها در این حوزه آسیب هایی را متوجه گردشگری سلامت کرده است که "دنیای سفر" در گزارش های آینده به بررسی آن ها خواهد پرداخت.

1