18 مارس 2024 - 17:52

فرآیند عرضه گردشگری و عوامل موثر بر آن

15 نوامبر 2018 - 10:00 dsfr.ir/bu1kz

جاذبه های گردشگری

«عرضه گردشگری» هم به علت ماهیت محصولات و خدمات گردشگری و هم فرآیند تحویل و ارائه آن، یکی از مباحث مهم و پیچیده در مطالعات گردشگری است.

تعاریف بسیاری از عرضه گردشگری ارائه شده که معمولا به دو دسته تعریف های مبتنی بر تقاضا و تعریف های مبتنی بر اصل عرضه تقسیم می شوند. در رویکرد مبتنی بر تقاضا، عرضه گردشگری شامل فعالیت هایی می شود که در راستای برآورده ساختن تقاضای گردشگری، در راستای تهیه و ارائه محصولات گردشگری صورت می گیرد.

با این حال، باید به این نکته اشاره داشت که عرضه گردشگری لزوما به معنای مجموع ارزش خدمات فروخته شده به گردشگران نیست؛ چراکه به عنوان مثال، گردشگران برای استفاده از جاده ها به عنوان نمونه ای از خدمات زیرساختی یا سواحل و چشم اندازها به عنوان نمونه ای از جاذبه های طبیعی، مبلغی پرداخت نمی کنند. علاوه براین در تعاریف مدرن، حفاظت، مدیریت و ارتقای منابع و امکانات، بخشی از فرآیند عرضه گردشگری محسوب می شود که گردشگران به طور مستقیم هزینه ای بابت آنها نیز پرداخت نمی کنند.

اغلب منابع و متون گردشگری، عناصر عرضه گردشگری را به چهار بخش عمده تقسیم می کنند: منابع طبیعی مانند سواحل، جنگل ها، گونه های گیاهی و جانوری و عارضه های طبیعی و جغرافیایی؛ محیط زیست انسانی، زیرساخت ها و جاذبه های ساخته شده به دست بشر؛ بخش های اجرایی و عملیاتی شامل نهادهای دولتی و سیاست گذاری گردشگری، بخش های خصوصی و موسسه های غیرانتفاعی؛ روح میزبانی و منابع فرهنگی در جامعه میزبان یا میزان جاذبه های فرهنگی و اجتماعی در مقصد و نحوه کنش و واکنش شهروندان با گردشگران.

از جمله ویژگی های مهم و مشترک عناصرعرضه گردشگری می توان به این موارد اشاره کرد: محصولات گردشگری قابل ذخیره کردن نیستند، به این معنا که فروش نرفتن آنها به منزله از دست رفتن یک فرصت است؛ خدمات و محصولات گردشگری، نامحسوس هستند و تا پیش از خرید نمی توان از کیفیت آن مطلع شد؛ برای دریافت و مصرف خدمات گردشگری لازم است گردشگر به محل عرضه سفر کند؛ عرضه گردشگری به میزان بسیار زیادی به غنای منابع طبیعی و ساخته دست بشر وابسته است؛ برای عرضه یک محصول گردشگری لازم است چند عنصر یا عامل عرضه در کنار یکدیگر قرار گیرند و به صورت هماهنگ عمل کنند به صورتی که می توان آنها را جداگانه یا در قالب یک بسته خریداری کرد.

با توجه به آنچه اشاره شد، طیف وسیع فعالیت ها و اهداف و منافع متفاوت هرکدام از بخش های درگیر در فرآیند عرضه گردشگری برپیچیدگی مدیریت این بخش اساسی از سیستم گردشگری می افزاید و درنتیجه، ضرورت نظارت و برنامه ریزی در این عرصه را دوچندان می کند. تا یک دهه گذشته، بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران حوزه گردشگری با اتخاذ رویکردی واگرایانه، هر یک از عناصر و عوامل عرضه یا تقاضا را به صورت جداگانه مورد بررسی و مطالعه قرار می دادند.

امروزه اما اعتقاد براین است که برای درک بهتر نیازهای گردشگران، شناسایی عوامل مؤثر بر تقاضا، کنترل نوسان های تقاضا و ایجاد هماهنگی هرچه بیشتر میان عرضه کنندگان خدمات و محصولات گردشگری بهتر است تا عرضه و تقاضا به صورت یک مجموعه واحد و پیوسته مورد ارزیابی قرار گیرد. به این ترتیب می توان نقاط ضعف و قوت فرآیند عرضه و تقاضا را به گونه ای بسیار مؤثرتر شناسایی کرد و به نقطه اشتراکی میان منافع بخش های گوناگون دخیل در صنعت گردشگری رسید.

ارزیابی عرضه و تقاضا

حال پرسش این است که برای ارزیابی عرضه و تقاضا و سنجش انطباق میان آنها چه باید کرد؟ برای یافتن پاسخ نیاز است تا یک فرآیند چند مرحله ای را طی کنیم:

۱- شناسایی با بهره گیری از سیستم های آمارگیری دقیق و انجام مطالعات میدانی و رفتارشناختی تقاضای موجود در بازار گردشگری؛

۲- بررسی عرضه کنندگان گردشگری از لحاظ کمی و کیفی؛

۳- بازارهای گردشگری موجود و تمایلات اقتصادی- اجتماعی گردشگران، به عنوان شاخصی که همواره درحال تغییر است، مورد مطالعه قرار گیرد؛

۴- مطالعات انجام شده در مراحل قبلی، تقاضای گردشگری دربازه های زمانی کوتاه مدت تا بلندمدت، پیش بینی شود؛

۵- درنهایت، عرضه با تقاضای پیش بینی شده تطبیق داده شود.

1