29 مارس 2024 - 03:09

چهار الزام برای دیجیتالیزه کردن گردشگری

11 اکتبر 2018 - 14:00 dsfr.ir/270kl

جاذبه گردشگری

باوجود آنکه شعار امسال سازمان جهانی گردشگری؛ گردشگری و تحول دیجیتالی» است اما در ایران هنوز چالش هایی در این زمینه وجود دارد. همچنان کسب و کارهای سنتی روند فعالیت شان را بدون تغییر به سمت دیجیتالیزه شدن پیش می برند و اغلب به توسعه استارت آپ های گردشگری نیز روی خوش نشان نمی دهند. جدا از این موضوع زیرساخت های اینترنتی و دیجیتالی نیز در زمینه گردشگری دیجیتالی قوی نیست تا بتوان براساس امکانات موجود برای توسعه این حوزه برنامه ریزی کرد.

در این بین، کارشناسان و فعالان گردشگری معتقدند برای آنکه بتوان این بخش را توسعه داد، به الزاماتی نیاز است؛ ایجاد قوانین مناسب، فرهنگسازی در زمینه استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش گردشگری، ایجاد زیرساخت های مناسب و همچنین تربیت نیروی انسانی که بتواند در بخش گردشگری دیجیتالی فعالیت کند از جمله این الزامات هستند.

در این شرایط است که می توان امیدوار بود وجه دیجیتال توریسم توسعه پیدا کند و بازار رقابتی در این زمینه شکل گیرد. بر این اساس روز گذشته نشستی با حضور اساتید، مسوولان و فعالان گردشگری در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد.

دیجیتال در خدمت گردشگری
محمدحسین ایمانی خوشخو، رئیس انجمن علمی گردشگری ایران با اشاره به شعار روزجهانی گردشگری امسال گفت: گردشگری الکترونیک، فناوری اطلاعات و ظرفیت های دیجیتال باید در خدمت گردشگری باشد. او بر این موضوع تاکید کرد که گردشگری الکترونیک نوعی از گردشگری نیست و نباید چنین برداشت اشتباهی درباره آن رخ دهد؛ چون یکی از اصلی ترین وجوه تمایز صنعت گردشگری با سایر صنعت ها این است که وجود انسان در این صنعت، یک محور است و به هیچ وجه فناوری ارتباطات نمی تواند جای انسان را بگیرد.

از این رو، به گفته این استاد دانشگاه، هوشمندسازی باید در خدمت گردشگری باشد؛ ظرفیت های فناوری های اطلاعات به تسهیل ارتباط میان انسان ها کمک خواهد کرد و باید از چنین پتانسیلی برای خلق و کشف در صنعت گردشگری بهره برد.

دلیل باقی ماندن کسب وکارهای سنتی
در همین حال، مدیرکل دفتر مناطق نمونه و زیرساخت های گردشگری نیز با بیان اینکه فناوری ارتباطات و اطلاعات (ICT) به دلیل تحولاتی که در آن رخ داده موجب شده انسان و گردشگری نیز دچار تغییرات سریع شود، تصریح کرد: از آنجا که گردشگری برخاسته از جامعه انسانی است، روند گردشگری با اتکا به فناوری روز به روز در حال رشد است و درنتیجه، گردشگر از جامعه محلی انتظار استفاده از تکنولوژی در ارائه خدمات دارد.

ولی تیموری خاطرنشان کرد: قطعا با توجه به این شرایط لازم است صنعت متحول شود و جامعه محلی نیز باید این تحولات را بپذیرد. ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست.

وی یادآوری کرد که براساس اعلام سازمان جهانی گردشگری اگر کشورها تا سال ۲۰۱۵ خودشان را با ظرفیت های ICT تطبیق ندهند، از گردونه گردشگری خارج خواهند شد: این اتفاق در حال رخ دادن است و ایران نباید جزو کشورهایی باشد که به این دلیل حذف می شود.

از جمله مواردی که مدیرکل دفتر مناطق نمونه و زیرساخت های گردشگری به آنها اشاره کرد که از طریق آنها می توان همچنان در رقابت گردشگری باقی ماند سه ساختار بود: ساختار صنعت، ساختار نیروی انسانی و ساختار حقوقی؛ از جمله سه ساختاری هستند که جهت توسعه گردشگری به خصوص گردشگری الکترونیک باید مورد توجه قرار گیرد.

تیموری در زمینه ساختار سوم که بحث حقوقی است، بیان کرد: همانطور که در فضای حقیقی نیاز به مقررات و انضباط احساس می شود در فضای مجازی نیز نیاز به قوانین و مقررات است. از یک طرف باید قوانینی وجود داشته باشد تا از چنین فعالیت هایی حمایت کند و از طرف دیگر قوانینی لازم است تا در صورت تخلف مانع ادامه آنها شوند. همچنین لازم است در بخش نیروی انسانی نیز آموزش های لازم صورت گیرد تا به مرور بخش سنتی نیز وارد بخش تکنولوژی و فناوری ارتباطات شود و دست به رقابت بزند.

به گفته این مقام مسوول، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یک سال زمان صرف تهیه دستورالعمل برای ارائه خدمات مجازی کرده است؛ چارچوب اولیه ای که مورد توافق قرار گرفت و سپس تنظیم شد. او همچنین بر این نکته تاکید کرد که باید هرچه سریع تر از حالت سنتی به سمت مدرن و استفاده از تکنولوژی پیش رفت: اگر تاکنون می بینید که بخش سنتی همچنان به کار خود ادامه می دهد به دلیل وجود تحریم ها و موانع بین المللی در استفاده از تکنولوژی و فناوری اطلاعات و ارتباطات است؛ چون در این شرایطی که جهان به سمت تکنولوژی دیجیتالی می رود امکان رقابت برای بخش سنتی وجود نداشت.

با این همه مدیرکل دفتر مناطق نمونه و زیرساخت های گردشگری با انتقاد از اینکه همچنان متولی برای کسب و کارهای اینترنتی در مقوله گردشگری وجود ندارد، گفت: در حال حاضر مرکز توسعه تجارت الکترونیک و سازمان با یکدیگر در این زمینه به توافق نرسیده اند و همچنان در تلاش برای رفع این موانع هستیم.

مشکل اصلی دیجیتالی نشدن سنتی ها
رئیس جامعه تورگردانان ایران نیز درباره تلاش بخش خصوصی در زمینه توسعه گردشگری دیجیتال در سال های اخیر گفت: از سال ۲۰۰۰ رشد گردشگری در جهان بسیار بالا رفت؛ به گونه ای که ایران نتوانست خود را به آن برساند و عقب ماند. ما در نمایشگاه هایی که حضور داشتیم این موضوع را دقیقا حس می کردیم. به همین دلیل سال۸۷ جامعه تورگردانان همایشی برگزار کرد و جامعه گردشگری الکترونیک را به ثبت رساند. چنین کاری با این هدف صورت گرفت تا همه به سمت به روز شدن و استفاده از تکنولوژی اینترنت و ساخت سایت حرکت کنند.

ابراهیم پورفرج به ۱۸۲ آژانسی اشاره کرد که تلاش می کنند با تکنولوژی به روز گردشگر خارجی را وارد ایران کنند؛ اما مشکل را در بخش دیگری دانست و ادامه داد: با وجود آنکه آژانس ها در تلاش هستند تا با تکنولوژی همراه شوند اما مشکلات در بخش های دیگر است. از یک طرف ایران سرعت اینترنت بالایی ندارد و از سوی دیگر کشورمان برای ارتباط با جهان تنها سه روز کاری زمان دارد و عملا از پنجشنبه تا یکشنبه فعالیت بین المللی صورت نمی گیرد.

این به آن معناست که در این سه روز باید تمام کارها با سرعت پایین اینترنت پیش برود. وی معضل دیگر را نبود حساب های بین المللی دانست و بیان کرد: به دلیل نبود حساب های بین المللی، برای پرداخت ها با مشکلات فراوان مواجه هستیم. این موانع دست به دست هم می دهد تا نگذارد تکنولوژی به درستی در خدمت گردشگری باشد.

نوسانات ارزی با وجود آنکه می تواند در زمینه گردشگر ورودی موثر باشد اما آنچه به عقیده پورفرج اجازه نمی دهد از آن پتانسیل بهره برده شود، تبلیغات منفی در زمینه نبود امنیت در کشور است: باید تبلیغات مثبت درباره ایران گسترش پیدا کند. جامعه تورگردانان با حضور در نمایشگاه های گوناگون در کشورهای ایتالیا، ژاپن، اسپانیا، اتریش، چین و آلمان در این زمینه به سهم خود تلاش می کند. در حال حاضر نمایشگاهی که برای ما ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان تمام می شد، با توجه به نوسانات نرخ ارز به ۳۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان رسیده؛ اما با این وجود برای تبلیغ ایران این کار را خواهیم کرد.

این تورگردان در نهایت به این موضوع تاکید کرد که علم به صنعت به ویژه صنعت گردشگری کمک خواهد کرد؛ اما به شرط آنکه زیرساخت های لازم در این زمینه وجود داشته باشد.

پیشنهاد ایجاد مرکز مشاوره
در ادامه این نشست حمید ضرغام، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، گردشگری را یکی از اصلی ترین راه هایی دانست که به موجب آن کشور می تواند به سمت توسعه حرکت کند: «به گفته تافلر در کتاب «موج سوم» تمدن بشر دستخوش سه موج بوده. انقلاب کشاورزی، انقلاب صنعتی و انقلاب تکنولوژی. ما در حال حاضر در انقلاب تکنولوژی به سرمی بریم که از جمله مظاهر این دوره سرعت، شتاب و تغییر شیوه زندگی است؛ تغییراتی که باعث شده انسان ها زمان آزاد بیشتری داشته باشند. آهنگ سریع فناوری نوین، پیام آور جدیدی است و گردشگری را متفاوت کرده.

این استاد دانشگاه، از رسانه به عنوان قدرت یاد کرد که می تواند در بخش گردشگری نیز راهگشا باشد و ادامه داد: طی ۲۰ سال گذشته گردشگری ۴ برابر افزایش پیدا کرده و تمام توجه ها به سمت توسعه پایدار است. درنتیجه اولین گام در این زمانه درک نیاز به تغییر است. این تغییر الزامی خواهد بود؛ اما اگر درک شود پذیرش آن راحت تر است. به هر حال تحول دیجیتالی در روزگار ما قوی تر از هر نیرویی در تاریخ عمل می کند. تحقیقات نشان می دهد ۴۵ درصد از مشاغل تا ۵ سال آینده در خطر نابودی هستند و کسانی که وارد تکنولوژی شده اند از موقعیت برتری برخوردارند.

ضرغام خاطرنشان کرد: برای کسب و کار دیجیتال باید دید چه قابلیت هایی لازم است تا مشتریان جذب شوند و افزایش رقابت پیش آید. بنابراین آنچه نیاز است ایجاد مرکز مشاوره تبدیل کسب و کار دیجیتال خواهد بود که در این شرایط می تواند کمک رسان باشد.

پیام حنفی زاده، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تهران نیز درباره تکنولوژی وب و تاثیر آن در گردشگری و همچنین اقتصاد اشتراکی در این عرصه گفت: تقریبا از سال ۲۰۰۵ افراد توانستند دو به دو یا چند نفری با هم در ارتباط باشند و دانش، اطلاعات و احساسات شان را با یکدیگر تبادل کنند. با توجه به این شرایط بود که اجتماعات مجازی مانند فیس بوک، تلگرام، واتس آپ و... شکل گرفت. این تکنولوژی توانست در همه بخش ها به ویژه بخش گردشگری اثرگذار باشد و اقتصاد اشتراکی که البته موضوع تازه ای نیست را نگاه تازه ای ببخشد.

به این ترتیب، گردشگران نیازهای جدید دارند و باید به این نیازها پاسخ داد. این تکنولوژی ها بدون شبکه های اجتماعی امکان تحقق نداشت و در حال حاضر درخواست در این زمینه بالاست. ایران از این قاعده مستثنا نیست و باید خود را با چنین پیشرفت هایی همراه کند.

« دنیای سفر » این نوشته را از « دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1