16 آوریل 2024 - 21:26

آثار یادگاری های بازدیدکنندگان بر پیکره قلعه ملک بهمن

28 ژوئیه 2015 - 09:30 dsfr.ir/137fx

قلعه ملک بهمن یک صخره و بالای دومین آبشار بلند ایران ساخته شده و هیچ دری برای داخل شدن به آن وجود ندارد، به همین دلیل "دِمُرگان" از آن به نام "قلعه فرشتگان" یاد کرده است.

برای داخل شدن به این قلعه باید بال درآورد، زیرا آن را روی صخره ای که 220 متر از اراضی شاهاندشت بلندتر است، ساخته اند! به گفته دِمُرگان (رییس حفاران فرانسوی) روستای شاهاندشت از سطح دریا 1410 متر و بلندی کوهی که قلعه "ملک بهمن" بر آن ساخته شده است 1630 متر است.

برای رفتن به پای قلعه «ملک بهمن» باید از سمت شمال غرب آبشار شاهاندشت بالا رفت، اما بیشتر کسانی که برای تفریح یک روزه به آبشار «شاهاندشت» می روند ترجیح می دهند نزدیکی آبشار بساط شان را پهن کنند و به دلیل سخت بودن مسیر بالاتر از آن نروند. بعد از رسیدن به ابتدای دیواره قلعه، صخره عظیم مخروطی شکل با شیب تندی وجود دارد. مثل همیشه رد پای حفاران غیرقانونی هم در کنار دیواره های قلعه دیده می شود. رفتن به داخل قلعه واقعا کار دشواری است. اینکه چطور مصالح لازم برای ساخت قلعه از آن مسیر دشوار را بالا برده اند، ذهن را درگیر می کند!

دمُرگان در اواخر دوره ناصرالدین شاه قاجار به ایران آمده و از قلعه "ملک بهمن" دیدن کرده است، راه ورودی خاصی به قلعه نشان نمی دهد و فقط می نویسد: "طبقات مختلف این بنا به وسیله پلکان ها و راهروهای زیرزمینی به یکدیگر مرتبط بوده اند. این راهروها امروز مسدود شده اند، اما آثار آنها باقیست. پلکانی که به ارگ قلعه می رفته بر جای است و درازی آن 20 تا 30 متر است. آثار پله هایی در روی صخره ای که شیب 30 درجه دارد و به داخل قلعه می آمد، برقرار است."

اما به نظر می رسد در حال حاضر خبری از پلکانی که دمرگان از آن یاد کرده، نیست و در بخش دیگری از قلعه نردبان چوبی دیده می شود که مشخص نیست چه کسانی و به چه نیتی از آن برای ورود به قلعه استفاده می کنند. احتمال می رود حفره هایی که روی دیواره ها در بخش شرقی قلعه وجود دارد جای لولاهایی برای یک پل متحرک بوده و شاید مسیر رفت و آمد به وسیله این پل انجام می شده است.

ملک بهمن، آخرین امیر سلسه «استندار لاریجان» بود. او فرزند ملک کیومرث بن ملک کاووس است. دکتر ستوده در معرفی ملک بهمن می نویسد: "در زمان حکومت شاه طهماسب 3 طبقه از سلاطین استندار که «بنی اعمام »بودند حکومت داشتند؛ «ملک عزیز والی نور»، «ملک سلطان محمد والی کجور» و «ملک بهمن والی لاریجان» بوده اند."

بعد از بررسی های انجام شده قطعه سفال هایی به ضخامت 1 سانتی متر با لعاب سبز در قلعه پیدا شده است. برای تعیین قدمت دقیق قلعه نیاز به تحقیقات باستان شناسی مفصل است. "دمرگان" نیز در تحقیقات خود معتقد است "قلعه در یک زمان ساخته نشده است بلکه مجموعه ای از استحکامات است که آنها را به یکدیگر مربوط کرده اند." این قلعه در سال 79 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و با آنکه به حال خودش رها شده اما نسبت به قلعه های دیگری که مرمت شده اند تقریبا خوب مانده است.

از تابلوی میراث فرهنگی برای معرفی قلعه "ملک بهمن" که در 80 کیلومتری جاده هراز از راه آمل به تهران در منطقه ییلاقی "شاهاندشت" وجود دارد، چیزی جز یادگار نوشته های بازدید کنندگان باقی نمانده است.

« دنیای سفر » این نوشته را از « ایسنا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
1