مدیریت، #تبليغات و اطلاع رسانی، امنيت، ارتباطات، آموزش، تبليغات الکترونيکی و عوامل و شرایط محيط طبيعی 7 عاملی هستند که در توسعه #توریسم دخیلند.
به باور کارشناسان عوامل متعددی بر توسعه گردشگری ایران اثرگذارند. چندی پیش کمیسیون سرمایه گذاری اتاق بازرگانی ایران در گزارشی که به چالش های سرمایه گذاری در گردشگری کشور می پرداخت، برخی از این عوامل را برشمرده است. براساس این گزارش، مدیریت، تبلیغات و اطلاع رسانی، امنیت، ارتباطات، آموزش، تبلیغات الکترونیکی و عوامل و شرایط محیط طبیعی هفت عاملی هستند که در توسعه توریسم دخیلند.
این گزارش درباره نقش مدیریت در توسعه گردشگری تصریح کرده است: «در گردشگری مدیریت بخش دولتی و خصوصی مکمل یکدیگر هستند و نبود یکی از آنها باعث ناکارآمدی وجود دیگری می شود. بنابراین باید بخش دولتی و بخش خصوصی هر یک در جایگاه خود قرار گیرند تا شاهد رشد و شکوفایی این صنعت باشیم.
در همین حال، بخش دولتی با ایجاد زیرساخت ها می تواند نقش اساسی در توسعه این صنعت داشته باشد. یکی از مهم ترین وظایف بخش دولتی، مدیریت کلان و تعیین سیاست های کلی در این صنعت است. این بخش باید با مطالعه پتانسیل های موجود، نقشه و طرح جامع گردشگری را برای کشور تدوین و با تخصیص بودجه زیرساخت های لازم را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی مهیا کند.»
این گزارش همچنین با تاکید بر نقش امنیت، خاطرنشان کرده است: «میان گردشگری، ثبات، توسعه و امنیت رابطه ای تعریف شده وجود دارد؛ چرا که توسعه زیرساخت های گردشگری تا حدود زیادی به سایر فعالیت های جاری و عمرانی یک منطقه، عوامل حمایت کننده، قوانین و مقررات، اطلاع رسانی، هماهنگی سازمان های مرتبط و گسترش حمل و نقل در امور جهانگردی وابسته است و هرگونه بروز ناامنی و به کارگیری خشونت در سطوح مختلف زیان های جبران ناپذیری به این صنعت وارد می سازد.»
گزارش کمیسیون سرمایه گذاری اتاق ایران درباره نقش ارتباطات نیز تصریح کرده است: «امروزه صنعت گردشگری بر پایه نظام ارتباطی استوار و پابرجاست؛ ارتباطات مواصلاتی، ارتباطات مخابراتی، ارتباطات اجتماعی و زیر مجموعه آن ارتباطات انسانی. انعطاف پذیری ارتباطات اجتماعی و جوامع را باید به عنوان یکی از پایه های توسعه دانست؛ زیرا می دانیم بسیاری از رفتارهای توریست های خارجی ممکن است با هنجارها و ارزش های اسلامی حاکم بر کشور همخوانی نداشته باشد و در اینجا ضرورت پذیرش انعطاف و نهادینه کردن این دیدگاه بین جوامعی که گردشگران به آنها می روند از یکسو و از طرف دیگر سرویس دهندگان خدمات توریستی اعم از نهادهای دولتی و خصوصی می تواند در پیشبرد اهداف و توسعه صنعت جهانگردی موثر افتد.»
آموزش از دیگر عوامل اثرگذار در توسعه گردشگری ایران عنوان می شود. بر این اساس، نكته بسیار مهم در طرح ریزی برنامه، توجه به بخش پرورش نیروی انسانی متخصص و اهمیت ویژه آن است؛ به نحوی كه در اولین فاز اجرای این طرح به نحوی برنامه ریزی شود كه برای 15 ساله آینده از لحاظ تامین نیروی انسانی متخصص و ماهر در حوزه گردشگری اقدامات لازم انجام شده باشد. براساس گزارش اتاق ایران، تا به حال آموزش ها بر اساس ذهنیات انجام می گرفته است، نه بر اساس استانداردهای آموزشی؛ به این سبب در برنامه ریزی جدید كوشش شده كه هم از لحاظ كیفیت و هم از نظر كمیت، استانداردهای بین المللی لحاظ شود. یكی از راه های اجرای این امر توقف انحصار آموزش دولتی و اختصاص آن به بخش های خصوصی است؛ به طوری که دولت تنها جنبه نظارتی و حمایتی داشته باشد.
تبلیغات الکترونیکی نیز دیگر عامل موثر در توسعه گردشگری به شمار می آید. گزارش مذکور در این زمینه خاطرنشان کرده است: «وبلاگ ها نمونه ای از تبلیغات الکترونیکی هستند که منابع اطلاعاتی بسیار مهمی برای گردشگری بین المللی با هدف دریافت پیشنهادها و توصیه های مورد نیاز برای سفر ارائه می دهند. شواهد نشان می دهد مسوولان گردشگری و سازمان های مدیریتی مقاصد، باید توجه خاصی به وبلاگ های اینترنتی داشته باشند. محققان با بررسی بازارهای اینترنتی رایگان سبب توسعه گردشگری و حفاظت از ارتباطات غیررسمی با توجه به نیاز گردشگران می شوند. در واقع ابزار تبلیغاتی در اینترنت بسیار هستند.
اما عوامل و شرایط محیط طبیعی آخرین عامل ذکر شده در گزارش اتاق ایران است. مطالعات انجام شده گویای این مطلب است که عوامل و شرایط محیط طبیعی سهم برجسته ای در توسعه توریسم و جهانگردی ایفا می کند. این عوامل که در شکل گیری و در توسعه توریسم نقش اساسی را بر عهده دارند عبارت است از: آب و هوای مطلوب، مناطق کوهستانی، غارهای طبیعی، تنوع ناهمواری و نواحی ییلاقی، سواحل، دریاها و دریاچه ها و جزایر توریستی، رودخانه های بزرگ، چشمه های آب های معدنی و منابع لجن درمانی مناطق بیابانی و نواحی جنگلی و پارک های حفاظت شده حیات وحش، زیبایی پوشش گیاهی و ...
این گزارش در پایان تاکید کرده است که گسترش حمل و نقل، فراهم آوردن امکانات رفاهی برای گردشگران مانند هتل، رستوران، سرویس های بهداشتی و نمایشگاه و مراکز درمانی و غیره از جمله عوامل و شرایطی هستند که در توسعه این صنعت نقش بسزایی داشته اند.
« دنیای سفر » این نوشته را از « روزنامه دنیای اقتصاد » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
