28 مارس 2024 - 07:25

پاتوق در دل کویر

10 می 2017 - 13:00 dsfr.ir/qi2gy

پاتوق در دل کویر
شیما عباس زاده
جشنواره پاتوق در روستای شمسی یزد

جمعی از جوانان روستای #شمسی گرد هم آمدند و با هم قرار گذاشتند که برای مردم روستا کاری کنند، کارستان. #جشنواره ای به نام #پاتوق.

این که فارغ از دنیای پرمشغله کاری، ماندن طولانی مدت در ترافیک مسیر اداره و خانه، تحمل فشار جمعیت واگن های مترو و آلودگی هوای شهری مهمان خانه قدیمی ننه رقیه با چای داغ هیزمی با قند فراوان در یک لیوان سفالی آبی و در هوای بهاری کویر باشی بسیار دلچسب و شیرین است.

بخار چای داغ صورتت را خیس می کند و سوختن هیزم و صدای چرق چرق کردن آن زیر کتری سیاه شده، گرما و روشنی دل می بخشد و تو در لحظه ای به هیچ چیز فکر نمی کنی، نه به بدهی ها، نه به رقابتها، نه به نقشه راه آینده، نه به گذشته های تلخ و شیرین زندگی ات و به هیچ چیز فکر نمی کنی جز به لذت بردن از مهمان بازی در بافت تاریخی روستای شمسی استان یزد.

ننه رقیه خانه 120 ساله خودش را وقف حسینیه روستا کرده و حالا تبدیل به موزه مردم شناسی شده است. در گوشه ای از آن سوروک تعارف می کنند با چای هیزمی و در گوشه ای وسایل قدیمی ننه همچون ابزار و ادوات نخ ریسبافی و فرش بافی، تشت آب قدیمی به نمایش گذاشته شده است. گردشگران نیز در اتاق های تو در توی خانه و پشت بام و زیر زمین آن قدم می زنند و به نحوه زندگی در گذشته و مقایسه آن با حال فکر می کنند. در خانه تاریخی ننه می نشینند و با لبخندی که از ته دل شان برخاسته عکس یادگاری می گیرند و من از دیدن شادی آنان عاشق می شوم، عاشق بادی که در این کوچه ها به پیچش درمی آید و عاشق صدایی که از حرکت در کوچه های تنگ روستا می پیچد.

در خانه ننه رقیه به روی همه باز است و سفره آن برای همه مردم ایران زمین پهن شده است. بوی سوروک داغ صاحبخانه در فضای کوچه پیچیده و مهمان ها را به چند کوچه آن ورتر در خانه ای قدیمی که جمعی از زنان روستا در حال پخت آن با روغن کنجد هستند، می کشاند. هرچند تا که دلت می خواهد می توانی سوروک میل کنی و از تازگی و بوی عطر آن سیر نمی شوی. (نان سوروک یک نان محلی است که با ترکیب آب، آرد، شکر، تخم گشنیز، گل رنگ، مایع خمیر و روغن کنجد تهیه می شود.)

خیلی جالب است که بدانید گردشگران از دور و نزدیک به این روستای دور افتاده در دل کویر و در 30 کیلومتری یزد می آیند تا در جشنواره پاتوق روستای شمسی حضور یابند و ساعتی را خوش بگذرانند و جالب تر این که این جشنواره خودجوش و بدون کمک میراث فرهنگی و با مشارکت جوانان روستا برگزار می شود و خبری از گلایه از کمبود اعتبار در انجام یک فعالیت میراث فرهنگی نیست و تخریب اثر تاریخی در این روستای قدیمی وجود ندارد، اما داستان چیست؟

جمعی از جوانان روستای شمسی گرد هم آمدند و با هم قرار گذاشتند که برای مردم روستا کاری کنند، کارستان. آنان را به جهانیان معرفی کنند با دستی خالی ولی فکری پر از ایده و خلاقیت و کار گروهی.

اسم جشنواره را هم گذاشتند پاتوق و دست به کار شدند. با مصالح قدیمی خانه ننه رقیه و دیوارهای کوچه تاریخی و میدان قدیمی چارسوق روستا را بازسازی کردند. جوانان برای کار در این جشنواره پول نمی گیرند و با دل و جان کار می کنند، نتیجه اش آن شده است که این جشنواره هر نوروز رونق بیشتری گرفته و خیران بیشتری پای کار آمده اند و در روستا کارگاه برپا کرده و اشتغال ایجاد کرده اند و حالا روستاییان شمسی هر سال توانمندتر از گذشته شده ، به گونه ای که به عنوان روستای برگزیده دوستدار کتاب در کشور معرفی شده است.

محسن کمالیان، مسئول هماهنگی جشنواره نوروزی روستای هدف گردشگری شمسی به خبرنگار ایسنا گفت: در سال 92 گروهی از جوانان روستای شمسی دور هم گردآمدند و به این موضوع اندیشیدند که چگونه می توانند از پتانسیل های فراوان این روستا استفاده کنند زیرا تا این زمان روستا از این موضوع بی بهره بود. به این نتیجه رسیدیم که برای رسیدن به این هدف باید کار به صورت پویا و زنده انجام شود، بنابراین پیشنهاد شد که با مشارکت مردم جشنواره ای با هدف توانمندسازی مردم روستا برگزار شود. مشخصات این طرح، مکتوب و نام جشنواره "پاتوق" گذاشته شد.

وی خاطرنشان کرد: تمام کارهای این جشنواره توسط جوانان روستا انجام می شود و آنان حقوقی بابت مشارکت در فعالیت ها دریافت نمی کنند. بخشی از هزینه های جشنواره توسط شورای روستا و بخشی با مشارکت خیرین تامین می شود. اگر هم درآمدی از محل فروش این جشنواره حاصل شود میان جوانان مشارکت کننده تقسیم می شود تا موجب دلگرمی آنها در برگزاری این جشنواره و نیز سبب کارآفرینی و اشتغالزایی شود.

کمالیان عنوان کرد: این روستا سبقه فرهنگی و اجتماعی دارد، زیرا بسیاری از نخبگان جامعه در این روستا رفت و آمد داشته اند.

وی، هدف از برپایی این جشنواره را آگاهی یافتن مردم از توانمندی هایشان و معرفی این روستا اعلام کرد و افزود: آگهی و مشارکت جوانان روستا در برگزاری این جشنواره برای ما بسیار مهم بوده است، نتیجه این امر برگزیده شدن روستای شمسی در ایران به عنوان روستای دوستدار کتاب بوده است. این روستا در نمایشگاه کتاب غرفه داشته و از آن به عنوان پدیده نمایشگاه کتاب یاد شده است.

کمالیان با اشاره به بخش های مختلف این جشنواره خاطرنشان کرد: بخش کتاب برای ترویج کتابخوانی، ایستگاه سلامت، کارآفرینی، هنر و گالری عکس و موزه مردم شناسی و همایش سوروک پزی و بازدید از بافت تاریخی از بخش های مختلف این جشنواره هستند.

وی اظهار کرد: شغل اکثر روستاییان این روستای هدف گردشگری، کشاورزی و دامپروری است و البته 70 درصد نیروهای شهرک صنعتی نزدیک این روستا از جوانان این روستا تامین می شود. معرفی شدن این روستا نیز سبب شده است که تعدادی از کارآفرینان با ایجاد کارگاه در این روستا اشتغالزایی کنند.

1