مبنای پیش بینی اشتغال زایی گردشگری در ایران میانگین جهانی است

سازمان میراث فرهنگی در واکنش به گزارش تابناک با عنوان «امکان ایجاد 4 میلیون شغل از 10 میلیون گردشگر میسر نیست» جوابیه ای منتشر کرد.

پیرو انتشار گزارشی با عنوان «امکان ایجاد 4 میلیون شغل از 10 میلیون گردشگر میسر نیست» پاسخ های متولی گردشگری کشور درباره چالش جدی قالیباف و روحانی در آن سایت خبری مورخ 96/2/15، پاسخ سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به شرح زیر به منظور انعکاس در آن رسانه وفق قانون مطبوعات و خبرگزاری ها ارسال می شود.

متن این پاسخ به شرح زیر است:

«جمعه، 15 اردیبهشت، گزارشی در آن سایت منتشر شد که در بخشی از آن گفت و گوی کوتاه خبرنگار آن سایت خبری با دکتر زهرا احمدی پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز گنجانده شده و به بررسی ابهامات موضوعی پرداخته که بنا بر تصریح خبرنگار این رسانه «تغییرات ملموس» آن در چهار سال گذشته نه تنها در آمارها که در خیابان ها و کوچه های شهرهای تاریخی و مقاصد گردشگری کشور قابل مشاهده است.

همان گونه که رئیس جمهوری محترم بارها در سخنرانی های خود بر آن تأکید کرده اند، دولت یازدهم با تمرکز بر ظرفیت های بی شمار ایران عزیز در حوزه های مرتبط با گردشگری از جمله ایجاد ظرفیت های سیاسی و بین المللی، بسترسازی برای ایجاد زیرساخت های مورد نیاز در حوزه گردشگری، حضور مؤثر در بازار جهانی صنعت گردشگری در فضای پسابرجام توانست تغییراتی اساسی در میزان جذب گردشگران خارجی و به تبع آن افزایش درآمد ارزی کشور از این محل داشته باشد.

دکتر روحانی در جریان رقابت های انتخاباتی سال 1392 با اشاره به ظرفیت های عظیم ایران در حوزه گردشگری با تأکید بر این ظرفیت ها موضوعی را مطرح کرد که تبعات و نحوه موضع گیری برخی نامزدها به آن نشان می دهد همچنان نگاه به این صنعت؛ نگاهی سیاسی و غیرواقعی است که راه توسعه پایدار اقتصادی ایران را جدا از توسعه صنعت گردشگری می داند.

دکتر روحانی در سخنان سال 92 خود گفته بود: «اگر سالانه تنها 10 میلیون گردشگر وارد کشور شود بیش از 13.3 میلیارد دلار درآمد ارزی و 4 میلیون شغل درست می شود که با یک حرکت صحیح در یک مسئله اقتصادی و اجتماعی می توانیم بیکاری را حل کنیم.» این اظهارات نشان می دهد در صورت ورود 40 میلیون گردشگر و بازدهی مالی 50 میلیارد دلاری در یک دوره 4 ساله حدود 4 میلیون شغل در کشور ایجاد خواهد شد.

دکتر احمدی پور، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در پاسخ به سؤال خبرنگار تابناک در ارتباط با این وعده رئیس جمهوری محترم تأکید کرده که با وجود شرایط دشوار سال های اخیر و برخی مشکلات جدی در این زمینه بازهم حدود 20 میلیون گردشگر به کشور وارد و نزدیک به 32 میلیارد دلار نصیب چرخه اقتصاد کشور شده است.

فارغ از تأثیرات شگرف این رقم بر اقتصاد کشور که سال ها درگیر تحریم های ظالمانه غرب بوده نخست: نباید فراموش کرد که این رشد چشمگیر در سایه اقدامات کلان دولت یازدهم به ویژه در زمینه برجام و پایان پروژه ایران هراسی تحقق یافته است.

دوم: تمرکز ویژه دولت بر بهبود زیرساخت های گردشگری در حوزه هتل سازی، توسعه بوم گردی و ایجاد بسترهای حمل و نقل به خصوص در زمینه حمل و نقل ریلی و نوسازی ناوگان هوایی و هم چنین معرفی جدی ظرفیت های گردشگری ایران در سطح بین المللی خود گویای نگاه دولت یازدهم در این زمینه بوده و خواهد بود.

با وجود تحولات کاملا ملموس، گزارش تابناک با رویکردی سیاسی و دور از منافع ملی تلاش کرده با وارونه نمایی و مقایسه آمار گردشگری فرانسه با اظهارات رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بدون در نظر گرفتن واقعیت های اقتصادی دو کشور و سرمایه گذاری های کلان و بلندمدت فرانسوی ها در این صنعت، اظهارات سال های پیش رئیس جمهوری محترم را زیر علامت سؤال ببرد. در گزارش آمده است کشور فرانسه با وجود جذب 80 میلیون گردشگر تنها حدود 2 میلیون شغل با استفاده از ظرفیت های گردشگری کشور خود ایجاد کرده است. این در حالی است که طبق آمارهای رسمی:

1. سال 2014 رقم مجموع اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم که به واسطه صنعت گردشگری در فرانسه ایجاد شد 2 میلیون و 714 هزار شغل برابر با 9.9 درصد از اشتغال کل کشور فرانسه در سال 2014 است. به ازای هر 100 گردشگر وارد شده به فرانسه نیز 1.5 شغل به صورت مستقیم در این کشور ایجاد شده است.

2. سال 2015 رقم ورود گردشگر به یونان به 26.5 میلیون نفر رسید که بر این اساس پیش بینی شد که 446 هزار شغل مستقیم (10.4% اشتغال زایی مجموع) ایجاد شود. به عبارت دیگر به ازای هر 100 گردشگر واردشده به یونان 15 شغل به صورت مستقیم در این کشور ایجاد شده که 10 برابر کشور فرانسه است.

3. سال 2014 در کشور ترکیه 39.8 میلیون گردشگر ثبت شد که ماحصل ورود این میزان گردشگر ایجاد 580 هزار شغل مستقیم جدید بود که رقمی برابر با 2.2% از اشتغال مجموع است. همچنین میزان رقم اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم برای ترکیه نیز 2 میلیون و 130 هزار شغل جدید بود که 8.2 درصد از اشتغال زایی مجموع را به خود اختصاص داد. البته گردشگری ترکیه در سال 2015 شاهد رشد منفی بود و میزان گردشگر ورودی به 39.5 میلیون نفر رسید؛ که این باعث شد رشد 5.9% اشتغال زایی مورد انتظار از این حوزه محقق نشود. در مورد میزان اشتغال زایی توریسم در ترکیه نیز طبق آمارهای رسمی به ازای هر 100 گردشگر ورودی به این کشور 14 شغل به صورت مستقیم ایجاد شده است.

4. سال 2014 رقم ورودی گردشگر به اندونزی 9.4 میلیون نفر بود که این رقم در سال 2015 یک میلیون نفر افزایش یافت. میزان شغل های مرتبط با گردشگری در اندونزی در سال 2014، 3 میلیون و 326 هزار شغل بود که 2.9% از اشتغال زایی مجموع را تشکیل می دهد مقدار شغل غیرمستقیم مرتبط با توریسم نیز 9 میلیون و 814 هزار شغل بود که 8.4 درصد از اشتغال مجموع این کشور را تشکیل می داد. به عبارت دیگر به ازای هر هزار گردشگر ورودی به اندونزی حدود 340 شغل درگیر شدند.

تفاوت ارقام ایجاد شده بر اساس ورود گردشگر به متغیرهای مختلفی مربوط است در کشورهای یونان و ترکیه ارقام به هم نزدیک هستند اما در فرانسه این رقم تقریبا ده برابر کمتر و در اندونزی این رقم تقریباً بیست برابر بیشتر است. تفاوت آمارها در فرانسه به این دلیل است که در این کشور اشتغال زایی توریسم به حد اشباع رسیده و همچنین تمرکز اشتغال زایی بر روی حوزه های دیگر است (که البته این مورد دوم هم متأثر از مورد اول است) در مورد اندونزی و کشورهای دیگری مثل هند که آمارشان در اینجا ذکر نشده، تعداد بالای مشاغل مرتبط با گردشگری به دلیل جمعیت بالای این کشورهاست که تعداد شغل زیاد با درآمد کم به ازای ورود گردشگر تولید می کنند. کشورهایی مثل یونان و ترکیه که موتور توسعه خود را بر روی گردشگری گذاشته اند ارقامی نزدیک به هم دارند. البته میانگین جهانی رقمی نزدیک به 89 شغل به ازای 1000 گردشگر است. به عبارت دیگر به ازای یک میلیون توریست 89 هزار شغل و به ازای 10 میلیون توریست 890 هزار شغل باید ایجاد شود. (آماری مشابه آنچه رئیس جمهوری وعده داده است)

جاذبه های سرشار ایران و ظرفیت های عظیم برای جذب بی شمار گردشگران خارجی و توسعه گردشگری حلال علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار، زنجیره مشاِغل وابسته به گردشگری ایران شامل آژانس های مسافرتی، هتل ها، اقامتگاه های بوم گردی، تورگردانی، راهنمایان گردشگری، بیمه های مسافرتی، رستوران ها و صنعت بزرگ حمل و نقل را با قدرت به پویایی و اشتغال زایی گسترده می رساند. بر همین اساس دولت یازدهم علاوه بر تلاش های مستمر برای جذب گردشگران خارجی و توسعه صنعت گردشگری کشور برای نخستین بار با ظرفیت سازی برای ایجاد سامانه نظام جامع گردشگری کشور تلاش کرده که تأثیر صنعت گردشگری در کشور را به صورت علمی پایش کرده تا در آینده این صنعت هم پای دیگر ظرفیت های عظیم کشور به بالندگی موردنظر در اسناد بالادستی کشور از جمله صنعت چشم انداز 1404 دست یابد و چنانچه رئیس سازمان میراث فرهنگی هم در گفتگوی خود با تابناک اشاره کرده، اقدام سازمان میراث فرهنگی در جهت این پایش و به روزرسانی آمارهای ایجاد شغل در کشور بوده است و این مسئله با نتیجه گیری نویسنده گزارش تفاوت فاحشی دارد و رویکرد سیاسی گزارش را نشان می دهد.

زهرا احمدی پور در همین گفت و گو نیز تأکید کرده که توسعه گردشگری از سال 92 تاکنون یکی از اولویت های اصلی دولت یازدهم بوده و به موازات همین امر هم ورود گردشگر به کشورمان افزایش یافته است. رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درباره نبود آمار دقیق گردشگری نیز به خبرنگار تابناک گفته است: «اشکال اینجاست که سامانه نظام جامع آمار گردشگری راه اندازی نشده است و به همین دلیل هم نمی توانیم اعلام کنیم که در حال حاضر چه تعداد از مشاغل ما و چه میزان از درآمد ما مرتبط با صنعت گردشگری است.»

همان گونه که احمدی پور در گفت و گو با سایت تابناک تأکید کرده است دستکم در سال گذشته حدود 5 میلیون گردشگر خارجی وارد کشور شده اند و این تنها آغاز راهی است که دکتر روحانی از سال 92 و با اعتماد ملت شریف ایران آن را آغاز کرده است. راهی که امید است با توجه مجدد ملت ایران در سال های آینده امتداد یافته و موجبات عزت و سربلندی ایرانیان عزیز را فراهم سازد.