بررسی و شناسایی باستان شناختی در بخش های گزیک و قهستان شهرستان درمیان به سرپرستی حسین صدیقیان در تیرماه سال جاری به پایان رسید و طی این بررسی، تعداد 134 اثر و محوطه باستانی شناسایی شد.
به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی، مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل گفت: قدیمی ترین این آثار شامل یک محوطه هزاره سوم پیش از میلاد (حدود 5 هزار سال پیش) و جدیدترین آن متعلق به دوره پهلوی است.
سید احمد برآبادی افزود: بررسی ها در بخش های گزیک و قهستان شهرستان درمیان خراسان جنوبی نشان می دهد شواهد استقرارهای انسانی ارتباط نزدیکی با منابع آب دارد بسیاری از قلعه ها و به ویژه آسیاب های منطقه در کنار منابع آب ساخته شده اند. شواهد باستان شناسی حاکی از آن است که این دو بخش در دوره اشکانی مورد توجه جدی جوامع انسانی قرار گرفته اند به طوری که محوطه های قابل توجهی از این دوره شناسایی شده اند که از آن میان به قلعه طبس مسینا می توان اشاره کرد.
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی استان اذعان داشت: در این بررسی ها مشخص شد اوج شکوفایی استقرارهای منطقه در دوران اسلامی و به ویژه دوره تیموری به بعد است. ثبت تمامی انواع محوطه های باستانی از آغاز حضور انسان در منطقه تا آثار شاخص تا پایان پهلوی اول، گردآوری و تهیه نقشه باستان شناسی منطقه از اهداف این پژوهش است.
برآبادی افزود: برپایی توالی سفالی منطقه از آغاز تا سده های متأخر دوره اسلامی، تعیین دوره های استقرار منطقه به وسیله تلفیق داده های باستان شناسی و تعیین ارتباطات درون منطقه و برون منطقه ای در دوره های پیش از تاریخ تا اسلامی از دیگر اهداف گروه در اجرای این پروژه بود. قرار دادن داده های شهرستان درمیان در بافت پژوهش های باستان شناسی شمال شرق و شرق ایران و تعیین کم و کیف وضیعت منطقه در این بافت از اهم هدف های این بررسی باستان شناسی بود.
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی استان اظهار داشت: قلعه های اسلامی موجود در بخش های گزیک و قهستان به 3 دسته قلعه های کوهستانی بالای ارتفاعات نسبتا بلند دوره تاریخی یا اسلامی با پلان نامنظم، قلعه های روی تپه ماهورها یا تک کوه های کم ارتفاع نسبتا کوچک دوره تاریخی یا اسلامی با پلان نسبتا منظم و قلعه های دشتی متأخر اسلامی با پلان منظم که بیشتر به دوره قاجاری قابل تاریخ گذاری هستند تقسیم بندی می شوند.
برآبادی اظهار امیدواری کرد: در آینده با انجام کاوش های منظم در برخی محوطه ها همچون قلعه طبس مسینا، محوطه شاه ولی و محوطه راوکان، اطلاعات ارزنده ای در زمینه گاهنگاری و بافت استقراری منطقه در دوران گذشته و برهم کنش های فرهنگی منطقه ای فرامنطقه ای به دست بیاید.
« دنیای سفر » این نوشته را از « میراث آریا » آورده است. واکاوی، پی گیری، نگارش و آفرینش، شایسته سپاسگزاری است.
