نوروز #عید زایش و سرزندگی است. در این فرصت اگر نمی توانیم برای حفاظت از #طبیعت گامی برداریم، حداقل مرگش را موجب نشویم.
15 سال پیش وقتی در حال تقلا برای ساخت موزه تنوع زیستی در پارک پردیسان تهران بودیم، از گوشه و کنار انتقاداتی می شنیدیم که این کار چه ضرورتی دارد و آیا بهتر نیست دولت هزینه اش را صرف توسعه شهری و ساختن مسکن و جاده کند؟ اصلا تاسیس موزه گیاهان خشک و فسیل های چند میلیون ساله و حیوانات تاکیسدرمی شده به درد چه کسی می خورد و کدام مشکل را حل می کند؟
البته در کنار آن تلاش برای حفظ آثار ملی و ترفیع آگاهی عمومی و تکمیل شبکه علمی کشور، نگرانی از افزایش تعداد گونه های در حال انقراض هم آزار دهنده بود.
آن روزها مردم وقتی سفره هفت سین می چیدند، صدها هزار ماهی قرمز را وارد سفره نوروزی می کردند که ابتدا در تنگ آب شنا می کردند، ولی چند روز بعد اگر جان سالم به در می بردند، تازه دردسر محیط طبیعی می شدند.
اما در یک پسرفت، حالا نزدیک نوروز لرز به تن علاقه مندان محیط زیست می افتد که سودجویان در کنار پیاده روها نه فقط ماهی قرمز که لاک پشت و سمندر و مارماهی و سوسمار آبی را هم به حراج می گذارند. به رغم آن که هرساله شاهد برخورد با متخلفان هستیم و آماری از تعداد کشفیات اعلام می شود، اما چه کسی خبر ندارد کشفیات گاه حتی کمتر از یک درصد از کل حجم ارتکاب به جرم است؟
در این وانفسای سودجویی، نام سمندر لرستانی که با سین شروع می شود، بلای جانش شده و آرام و خزنده خودش را به هفت سین سفره نوروزی ایرانیان رسانده است! روشن است که تقاضا، عامل رونق این بازار مکاره است و اگر سمندر خریدار نداشته باشد و خرید و فروش و نگهداری آن - که طبق قانون جرم است - تبدیل به یک ضدارزش شود، قاچاق آن هم از سکه خواهد افتاد. تقاضا، عرضه را موجب می شود و ناآگاهی و لذتجویی لحظه ای برخی، هیزم بر آتشی می گذارد که در نتیجه آن برای طبیعت خاکستر به جای می ماند و چاره ای نمی ماند جز آن که فرزندانمان وقتی به موزه تاریخ طبیعی و تنوع زیستی با برچسب منقرض شده روی تصویر سمندر لرستانی روبه رو شوند؛ اتفاقی که برای ببر مازندران و شیر ایرانی رخ داده است.
نوروز عید زایش و سرزندگی است. در این فرصت اگر نمی توانیم برای حفاظت از طبیعت گامی برداریم، حداقل مرگش را موجب نشویم. ستیزه با طبیعت و محیط زیست نه جایی در تعالیم اسلامی دارد و نه در فرهنگ ملی و باستانی ایرانیان.
همه اجزای محیط طبیعی، حلقه های زنجیره حیات هستند که تضعیف و نابودی هریک می تواند دوام تمام شبکه زندگی را به خطر بیندازند. ما وظیفه داریم با قلم یا قدم و هر آنچه در توش و توان داریم، مانع شکستن این حلقه ها شویم.
