صنعت #گردشگری در سال های اخیر قدرت فوق العاده و انعطاف پذیری خود را نشان داده است و مسافرت های بین المللی همچنان رو به افزایش هستند.
"دبیرکل سازمان جهانی گردشگری ملل متحد"امروزه گردشگری یکی از پر رونق ترین فعالیت های اقتصادی حهان محسوب می شود. این صنعت اکنون در بسیاری از کشورها با رشد سریع تر نسبت به سایر بخش های اقتصادی و با ایجاد فرصت های شغلی جدید، یک صنعت پیشرو تلقی می شود. گردشگری امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را "صادرات نامرئی" نام نهاده اند. با توجه به تهدید های تروریستی در مراکز گردشگری با این وجود سال 2016 صنعت گردشگری راه ترقی را پیموده است.
به گزارش دنیای اقتصاد، بر مبنای اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری ملل متحد (UNWTO) آمار جهانی گردشگری در سال ۲۰۱۶ برابر ۳.۹ درصد افزایش یافت. این میزان به معنی افزایش ۴۶ میلیون سفر خارج از کشور در مقایسه با سال ۲۰۱۵ است. این رشد بیش از همه شامل منطقه آسیاپاسیفیک می شود که با رشد ۸ درصدی روبه رو شده و شاهد ورود ۲۴ میلیون مسافر جدید بوده است. این منطقه در مجموع شاهد ورود ۳۰۳ میلیون گردشگر در سال ۲۰۱۶ بود. این آمار به معنی پذیرایی از یک چهارم گردشگران جهان در آسیاست.
منطقه اقیانوسیه نیز با افزایش ۱۰ درصد گردشگر بیشتر، جنوب آسیا با ۹ درصد گردشگر بیشتر و شمال شرقی و جنوب شرقی آسیا با رشد ۸ درصدی در مکان های بعدی قرار دارند. آفریقا با افزایش ۸ درصدی ۵۸ میلیون گردشگر داشت که به معنی افزایش بازدیدکنندگان پس از دو سال کاهش بود. در بخش آمریکا نیز با رشد ۴ درصدی ۲۰۱ میلیون گردشگر و اروپا با رشد ۲ درصدی ۶۰۱ میلیون گردشگر داشته است. به جز خاورمیانه که با کاهش ۴ درصدی روبه رو شد و در مجموع ۵۴ میلیون بازدید کننده داشت، دیگر نقاط جهان با افزایش شمار گردشگران در سال ۲۰۱۶ روبه رو شدند.
سازمان گردشگری جهانی اشاره کرد که اطلاعات خاورمیانه با حداقل اطلاعات جمع آوری شده است. در عین حال منطقه صحرای آفریقا رشدی ۱۱ درصدی را شاهد بود. به گفته طالب ریفاعی، دبیرکل سازمان جهانی گردشگری ملل متحد (UNWTO)، گردشگری در سال های اخیر قدرت فوق العاده و انعطاف پذیری خود را نشان داده و با وجود چالش های بسیار به خصوص به دلیل مسایل امنیتی، مسافرت های بین المللی همچنان رو به افزایش هستند. سال ۲۰۱۶ به عنوان هفتمین سال از نظر رشد گردشگری پس از بحران جهانی اقتصادی سال ۲۰۰۸ شناخته شده است. امروز جهان بیش از ۳۰۰ میلیون گردشگر بیشتر را به نسبت سال ۲۰۰۸ پذیرا شده است.
انتظار می رود سال ۲۰۱۷ نیز گردشگری 3 تا 4 درصد رشد را تجربه کند. این رشد در آسیا پاسیفیک و آفریقا ۵ تا ۶ درصد، در ۴ تا ۵ درصد، در اروپا ۲ تا ۳ درصد و در خاورمیانه ۲ تا ۵ درصد پیش بینی می شود. همچنین از آنجایی که یکی از ویژگی های صنعت گردشگری، همه گیر بودن آن است و در واقع به دلیل مرتبط بودن این صنعت با اقشار مختلف، طیف وسیعی از افراد در این صنعت ذینفع هستند. برهمین اساس امسال سازمان جهانی گردشگری، برای روز جهانی گردشگری شعار « گردشگری برای همه»را انتخاب کرد تا تاکیدی بر بهره وری تمام ملل و جوامع از این صنعت باشد.
هر گردشگر مساوی با 20 بشکه نفت
معمولا هر گردشگر در سفر خود بین 800 تا 1000 دلار در ایران هزینه می کند که این رقم بین 20 تا 30 بشکه نفت ارزآوری دارد. همچنین این ارز به معنی واقعی سر سفره مردم می رود چراکه این میزان ارزآوری از طرق مختلف و بین افراد مختلف هزینه می شود. در صنعت گردشگری از دور افتاده ترین نقاط روستایی تا نقاط شهری در صنعت گردشگری درگیر می شوند و با توسعه ای که در میان جوامع محلی به ارمغان می آورد باعث تقویت زیرساخت های مختلف از جمله زیرساخت های صنعتی و تولیدی در سایر بخش ها هم می شود و این یکی از ویژگی های منحصر به فرد این صنعت است.
گردشگری عامل توسعه جوامع محلی
امروز زندگی ها عمدتا ماشینی شده و مردم بیشتر به گردشگری روستایی و جوامع سنتی و محلی روی می آورند، این امر باعث شده تا گردشگری روستایی بخصوص در کشور ما رونق خوبی داشته باشد. اکوتوریسم یا طبیعت گردی در این رابطه بیش از انواع دیگر گردشگری رونق گرفته و موجب رونق روستاها شده است. امروزه روستاییان برای کسب درآمد و گذران زندگی در محیط روستاها ناچارند دست به فعالیت های مختلفی در زمینه های کشاورزی، دامداری، صنایع دستی یا خدماتی بزنند. در روستاهای ایران ظرفیت های بسیاری وجود دارد که می تواند موجب رونق گردشگری روستایی ما شود. گردشگری روستایی می تواند منبع جدید درآمدی برای روستاییان و به ویژه روستاییان کشورهای در حال توسعه باشد و تا اندازه ای مشکلات آن ها را حل کند یا تقلیل دهد. لازمه این امر این است که گردشگران علاوه بر دیدن مناظر و چشم اندازهای طبیعی آن نقاط، با آداب و رسوم و فرهنگ آن روستا نیز آشنا شوند. بدین ترتیب گردشگران به خرید محصولات روستا از قبیل صنایع دستی، محصولات محلی، غذاهای سنتی و... علاقه مند می شوند و این به معنی افزایش درآمد روستاییانی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در این صنعت فعالیت می کنند.
چرا باید گردشگری بومی - محلی را مورد توجه قرار داد؟
این پرسش را می توان با بیان چند نکته پاسخ گفت، اولین نکته این است که در کشورهایی مانند کشور ما هر روز که می گذرد روستاهای بیشتری بر اثر مهاجرت متروکه می شوند. دلیل اکثر مهاجرت های روستایی مشکلات اقتصادی، کمبود شغل و امکانات رفاهی در روستاها است. گردشگری روستایی می تواند راهی برای جلوگیری از این امر باشد. نکته دوم آنکه بدانیم در بسیاری از کشورها، گردشگری روستایی یک فعالیت اقتصادی بسیار مهم در کنار سایر بخش های اقتصادی مانند کشاورزی، صنعت و بازرگانی است. گردشگری روستايی اساسا يک فعاليت مصرفی است، اكثر مطالعات حاصل تقاضا بوده و بر بازديدكنندگان و نيازها و انگيزه های آن متمركز است. جذابيت نواحی روستايی برای گردشگری و تفريح می تواند در درجه اول و با تصوير روستایی همراه باشد.
استقبال گردشگران از اقامتگاه های بومی
اقامتگاه بوم گردی نوعی از محل های اسکان برای مسافران است که بر خلاف هتل ها که ویژگی یکسانی دارند، دارای ویژگی خاص محیطی خود بوده و به نوعی اقامتگاهی بومی و محلی است که عمدتا در خانه های قدیمی بازسازی شده و با شیوه ای که مطلوب برای مسافران باشد اداره می شوند. در این اقامتگاهها که تقریبا همگی آنها بصورت خانوادگی ارائه خدمات می کنند، سعی بر این است تا میهمانان با شیوه سنتی زندگی در آن محل خاص آشنا شده و از غذاهای محلی آنجا استفاده و در محیطی طبیعی سفر خود را به انجام برساند. برخی از آنان فعالیت های طبیعت گردی مکملی چون بیابان گردی، جنگل نوردی و گردشگری نجومی را نیز مکمل کار خود ساخته و خدمات کاملی را به مسافران خود ارائه می دهند. البته تعداد این اقامتگاههایی که بدین صورت ارائه می شوند بیشتر از این بوده ولی این گروه جزو بهترین های آنها به شمار می روند.
تقریبا تمام آدمها سفرکردن را دوست دارند. دوست دارند به نقاط مختلف سفر کنند، از طبیعت لذت ببرند و دنیا را کشف کنند. اما این تجربه ی سفر و لذت طبیعت گردی باید به گونه ای باشد که به محیط طبیعی منطقه آسیبی نرسد. در پاسخ به میل و اشتیاق رو به رشد سفر کردن و طبیعت گردی و در راستای حفظ محیط زیست، پایداری زیست بوم و فرهنگ مناطق گردشگری، مفهوم و اخلاقیاتی نو به نام «بوم گردی» یا «اکوتوریسم» ظهور کرده است.
اکوتوریسم پیش از هر چیز یک نوع نگرش خاص و آینده نگرانه و اخلاقی-فرهنگی-انسانی به مقوله گردشگری است. یکی از مهمترین نتایج این نگرش به گردشگری و طبیعت گردی، ایجاد اشتغال برای ساکنان بومی منطقه و کسب در آمد برای آنان است؛ که از این طریق ساکنین منطقه ترغیب به حفظ محیط زیست، آداب و رسوم و آنچه برای گردشگران جذاب است می شوند. به این ترتیب اکوتوریسم می تواند در حفظ و پاسداری محیط زیست طبیعی و انسانی و همچنین توسعه پایدار تاثیرگذار باشد. خوشبختانه این شاخه از گردشگری طی سال های اخیر در ایران رشد قابل توجهی داشته و به نظر می رسد موجب تحقق اهداف چشم انداز گردشگری در افق 1404 باشد.
