28 مارس 2024 - 21:37

گران فروشی بلیت هواپیما در زمان «های سیزن»

6 مارس 2017 - 17:00 dsfr.ir/7b0oq

گران فروشی بلیت هواپیما در زمان «های سیزن»
نیما نجف زاده
مسافران در فرودگاه مشهد

آژانس ها در زمان «های سیزن» بلیت ها را گران می فروشند که کسری فروش خود را در زمان «لوسیزن» جبران کنند.

به گزارش افکارنیوز، در خرداد ماه سال جاری بود که پس از کشمکش های فراوان، آزادسازی قیمت بلیت هواپیما کلید خورد و قیمت بلیت برای مسیرهای مختلف متنوع و شناور شد. نکته این است که قیمت های شناور برای بلیت هواپیما در کشورهای دیگر نیز وجود دارد اما آنچه که در این میان حایز اهمیت است، این است که وضعیت خطوط هوایی و ایرلاین ها و همچنین خدمات ارائه شده از سوی آن ها در کشورهای پیشرفته تا چه اندازه شبیه خدمات ایرلاین ها و آژانس های مسافرتی و گردشگری در کشور ماست.

آنچه که در کشور ما مشاهده می شود، به دردسر افتادن مسافران برای خرید بلیت های چارتری هواپیماست. اگر سری به سایت های فروش آنلاین بلیت هواپیماهای چارتر برای نوروز بزنید، با قیمت های سرسام آوری مواجه می شوید که در برخی مسیرها حتی به بیش از دو برابر قیمت معمول پروازها می رسد. درچنین شرایطی این موضوع چه توجیهی می تواند داشته باشد؟ مسافرانی که مجبورند برای سفرهای خود در طول ایام نوروز از هواپیما استفاده کنند، در این وضعیت که قیمت بلیت های چارتری به این اندازه زیاد است و پروازهای سیستمی نیز محدودند، چه باید بکنند؟ با این اوصاف این سوال پیش می آید که آیا آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در کشور ما که امکانات هوایی محدودی دارد، اساسا کار درستی بوده است یا نه.

پروازهای سیستمی محدودند

پروازهای داخلی در کشور ما اغلب به دو صورت به مسافران فروخته می شود. یک سری از پروازها به صورت سیستمی به مسافر فروخته می شوند و روی زمانبندی اعلام شده در سیستم آژانس ها از سوی ایرلاین ها هستند.در این زمینه امیر هاتفی دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان تهران، می گوید: «پروازهای سیستمی، پروازهایی هستند که تغییر قیمتی ندارند و در ایام نوروز گران نمی شوند و قیمت معمول ماه های پیش خود را دارند که اصطلاحا به آن ها «پروازهای اسکجوال» یا «پروازهای برنامه ای» گفته می شود. مشکل عمده ای که در زمینه این پروازها در کشور وجود دارد این است که محدود هستند. به طور مثال در ماه های اسفند و فروردین با اردیبهشت و خرداد تعداد پروازها به یک اندازه است. مثلا در مسیر شیراز، مشهد، کیش و قشم تغییری در تعداد پروازها ایجاد نمی شود به همین جهت کفاف تقاضای نوروزی یا آخر سال را که تعطیلات آغاز می شود و تعداد مسافر از حالت معمول بیشتر می شود، نمی دهد. در چنین شرایطی آژانس های مسافرتی پروازها را چارتر می کنند که نوع دوم فروش بلیت به مسافر است. از آنجایی که عرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد؛ یعنی تعداد مسافر زیاد و پروازها کم است، آژانس ها قیمت بلیت را بالا می برند. این در حالی است که قیمت پرواز چارتر باید مساوی با قیمت پرواز سیستمی و بلکه کمتر از آن باشد».

توجیه آژانس ها پذیرفته نیست

این کارشناس حوزه گردشگری درباره علت بالا بردن قیمت بلیت از سوی آژانس ها تصریح می کند: «علت این کار از سوی آژانس های مسافرتی و توجیه آن ها برای این کار که از طرف ما پذیرفته نیست، این است که مدیران آژانس های مسافرتی عنوان می کنند که ما در طول سال بر سر پروازهای چارتری زیان می دهیم. این صحبت آن ها درست است. آژانس ها پروازها را به صورت سالیانه از ایرلاین اجاره می کنند. در ماه هایی از سال تعداد مسافر بسیار کم می شود و صندلی های کمتری در پروازها به فروش می رسد و قیمتی که درآن برهه از سال بلیت ها فروخته می شود، کفاف اجاره هواپیما را نمی دهد. بنابراین آژانس ها در فصل اوج مسافرت (های سیزن) و زیاد شدن مسافر بلیت ها را گران می فروشند که کسری فروش خود را در زمان رکود مسافرت (لو سیزن) و کمبود مسافر جبران کنند . البته این توجیه از نظر ما پذیرفته نیست به این دلیل که در بالانس اجاره پرواز در پروازهای چارتری این مورد نیز تعریف شده است؛ یعنی رقمی برای اجاره هواپیما اختصاص داده می شود که زمان های سیزن و لو سیزن با هم بالانس شوند و ضرری متوجه آژانس هواپیمایی نشود.

تفاوت چارتر در دنیا با کشور ما

با توجه به آنچه که مطرح شد، بحث شناور بودن قیمت بلیت پروازها فی نفسه مشکلی ندارد اما مساله ای که وجود دارد این است که برای انجام هر تحولی باید پیش از اقدام، لوازم آن را فراهم کرد. درکشور ما تعداد ایرلاین ها و شرکت های هوایی که خدمات خوب و بدون نقص ارائه می دهند بسیار کم است. بنابراین جایی برای رقابت میان این شرکت ها باقی نمی ماند. در چنین شرایطی به نظر می رسد شناور بودن قیمت بلیط هواپیما پیش زمینه لازم را ندارد و همین امر دلیل سرگردانی و استیصال مسافران در زمان اعلام قیمت بلیت ها در زمان های خاص است. در این خصوص هاتفی می گوید: «موضوع چارتر و شناور بودن قیمت بلیت هواپیما مختص کشور ما نیست. در تمام دنیا پروازهای چارتر وجود دارد.

اما نکته این است که در دنیا پروازهای چارتر رقابتی را میان ایرلاین ها و آژانس های مسافرتی ایجاد می کند که بلیت را ارزان تر به مسافر بفروشند. در حالی که در کشور ما به دلیل ناهماهنگی میان عرضه و تقاضا این مساله برعکس دیگر کشورهاست و پروازهای چارتر گران تر از حد معمول فروخته می شوند. در هر جای دنیا وقتی شما بلیت را به صورت سیستم اسکجوال پروازی خریداری می کنید، قیمت بلیت از پرواز چارتر گران تر است. زیرا پروازهای چارتر قوانینی دارند که ممکن است باعث زیان مسافر شود. به طور مثال ممکن است مسافر با تاخیر به پرواز برسد یا از پرواز استفاده نکند ولی در این حالت امکان استرداد پول بلیت برای وی وجود ندارد. به همین دلیل پروازهای چارتر ارزان تر از پروازهای اسکجوال هستند. این مساله در ایران برعکس است و علت آن این است که هواپیمایی کشوری باید برای مسیرهای خاص که مسافر زیادی دارد، به اندازه کافی مجوز(پرمیشن) پرواز صادر کند ولی چنین کاری را انجام نمی دهد. درواقع هواپیمایی کشوری اندازه خاصی برای برنامه کار خود دارد که در آن سطح پرمیشن پرواز صادر می کند و به همین دلیل همیشه در زمان های پرتقاضا مسافر برای تهیه بلیت پشت در می ماند».

صدور مجوز پروازهای فوق العاده

چند روز پیش اعلام شد که مجوز بیش از 1430 پرواز فوق العاده داخلی و خارجی برای شرکت های هواپیمایی در ایام نوروز صادر شده است. دراین باره رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری می گوید: «دفتر نظارت بر فرودگاه ها، شرکت ها و موسسات هوانوردی علاوه بر پروازهای برنامه ای، با درخواست های صدور مجوز پروازهای فوق العاده شرکت ها موافقت کرده است. تاکنون مجوز 392 پرواز فوق العاده و 9663 پرواز برنامه ای برای شرکت های هواپیمایی داخلی در مسیرهای داخلی و 546 پرواز فوق العاده و 1412 پرواز برنامه ای در مسیرهای خارجی و برای شرکت های هواپیمایی خارجی، 498 پرواز فوق العاده و 1543 پرواز برنامه ای صادر شده است.

با گران فروشی برخورد خواهیم کرد

وی با تاکید بر اینکه با هرگونه گران فروشی بلیت هواپیما برخورد خواهیم کرد، ادامه می دهد: «حجم تقاضا برای استفاده از بخش هوایی افزایش یافته است و برهمین اساس هماهنگی های لازم با سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان حمایت و پلیس فتا برای برخورد جدی با هرگونه تخلف در ارائه بلیت توسط دفاتر و یا گران فروشی بیرون از چارچوبی که شرکت های هواپیمایی اعلام کرده، انجام شده است. دفاتر مجاز از نظر سازمان هواپیمایی کشوری برای فروش بلیت هواپیما، دفاتری هستند که مجوز بند «الف» از سازمان را دریافت کرده اند و دفاتری که این مجوز را ندارند و دارای بند(ب) هستند، تنها مجاز به ارائه تور هستند. متقاضیان برای جلوگیری از هرگونه مواجهه با ضرر و زیان ناشی از خرید بلیتی که هرگز صندلی پروازی برای آن در نظر گرفته نشده، باید از مراکز مجاز بلیت خریداری کنند. نباید نرخ بلیت هواپیمای هر شرکت هواپیمایی به بهانه واسطه با نرخ اعلامی بر روی سایت آن شرکت افزایش پیدا کند و تخطی از چنین قاعده ای از نظر سازمان هواپیمایی کشوری تخلف محسوب می شود.

1